PDF ýükläň

581

عن بُرَيْدَةَ رضي اللَّهُ عنه، قَالَ : قالَ رسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم : كُنْتُ نَهَيْتُكُمْ عَنْ زِيارَة القُبُورِ فَزُوروها . رواهُ مسلم.

Bureýdeden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Gabyrlary zyýarat etmegi gadagan edipdim, indi zyýarat edip bilersiňiz”.

وفي رواية فَمَنْ أرَادَ أنْ يَزُورَ القبور فليزر فإنها تذكرنا بالآخرة.

Başga bir rowaýatda şeýle gelýär:

“Kim gabyrlary zyýarat etmek isleýän bolsa, zyýarat etsin. Çünki ol bize ahyreti ýatladar”.

Salgylanma:

(Muslim)

582

وعن عائشَةَ رضي اللَّهُ عنها قَالَتْ: كَانَ رسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم، كُلَّما كَانَ لَيْلَتها منْ رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَخْرُجُ مِنْ آخِرِ اللَّيْلِ إِلى البَقِيعِ، فَيَقُولُ : السَّلامُ عَلَيْكُمْ دَارَ قَوْمٍ مُؤمِنينَ، وأَتَاكُمْ مَا تُوعَدُونَ، غَداً مُؤَجَّلُونَ، وإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لاحِقُونَ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لأَهْلِ بَقِيعِ الغَرْقَدِ .رواهُ مسلم.

Aişaden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Aişanyň ýanynda bolan gijelerde gijäniň ahyrynda, Bakyg gonamçylygyna baryp şeýle diýer eken:
“Ässalämu a’leýkum däro kowmin mu’mininä wä ätäkum mä tuä’dunä godän muäjjälunä wä innä in şä Allahu bikum lähikunä, Allahummägfir liähli bäkigil- gorkäd!”
(Salam size eý mu’minleriň diýary! Ahyrynda, size wada berilen zat, ýagny ölüm başyňyza geldi, ertir (tizden) biziň wagtymyzam geler. Inşa Allah bizem size goşularys. Allahym Bakygul-Garkad (gonamçylygynda) ýatanlary bagyşlaweri!)”. "

Salgylanma:

(Muslim)

583

وعن بُرَيْدَةَ رضي اللَّهُ عنهُ قَالَ: كَانَ النَّبِيُّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يُعَلِّمُهُمْ إِذا خَرَجُوا إِلى المَقابِرِ أَنْ يَقُولَ قَائِلُهُم: السَّلامُ عَلَيكُمْ أَهْل الدِّيارِ مِنَ المُؤْمِنِينَ والمُسْلِمِينَ وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لاَحِقُونَ، أَسْأَلُ اللَّه لَنَا وَلَكُمُ العافِيَةَ. رواه مسلم.

Bureýdeden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem haçan-da gonamçylyga baranlarynda şeýle diýip doga etmekligi öwrederdi:
“Ässälämu a’leýkum ähläd-diýäri minäl-mu’mininä wäl-muslimin wä innä inşa Allahu bikum lähikun, äsälullohä lenä wä lekumul-a’fiýätä!”
(Salam size eý, gabyrda ýatan mu’minler we musulmanlar! Inşa Allah bizem size goşularys, Allahdan bizi-de, sizi-de bagyşlamagyny dileýärin!)”."

Salgylanma:

(Muslim)

584

وعن ابن عَبَّاسٍ رَضَيَ اللَّه عنهما، قال :مَرَّ رسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم بِقُبورٍ بالمَدِينَةِ فَأَقْبَلَ عَلَيْهِمْ بوَجْهِهِ فقالَ:السَّلامُ عَلَيْكُمْ يَا أَهْلَ القُبُورِ، يَغْفِرُ اللَّهُ لَنا وَلَكُمْ، أَنْتُم سَلَفُنا ونحْنُ بالأَثَرِ. رواهُ الترمذي وقال:حديثٌ حسن.

Ibni Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Medinede gabyrlaryň ýanyndan geçip barýarka, ýüzüni olara tarap öwürip şeýle diýdi:
“Ässälämu a’leýkum ýä ähläl-kubur! Ýägfirul-lohu lenä wä lekum, äntum säläfunä wä nähnu bil-äsäri!”
(Salam size eý, gabyrda ýatanlar! Allah bizi-de, sizi-de bagyşlasyn. Siz bizden öň gitdiňiz, bizem siziň yzyňyzdan bararys!)”."

Salgylanma:

(Tirmizi. Ol: Hadys hasan diýipdir)

585

عنْ أَبي هُريرة رضيَ اللَّهُ عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قالَ :لا يَتَمَنَّ أَحَدُكُمُ المَوْتَ إِمَا مُحسِناً، فَلَعَلَّهُ يَزْدادُ، وَإِمَّا مُسِيئاً فَلَعَلَّهُ يَسْتَعْتِبُ .متفقٌ عَلَيْهِ، وهذا لفظ البخاري.

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Siziň hiç biriňiz ölümi arzuw etmesin. Eger ol gowy adam bolsa, belki has köp haýyr işleri eder, eger erbet adam bolsa, belki öküner we günäleri üçin toba eder”.

وفي روايةٍ لمسلم عن أَبي هُريْرةَ رضي اللَّهُ عنه عَنْ رسُول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَالَ: لاَ يَتَمَنَّ أَحَدُكُمُ المَوْتَ، وَلا يَدْعُ بِهِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَهُ، إِنَّهُ إِذا ماتَ انْقَطَعَ عَمَلُهُ، وَإِنَّهُ لاَ يَزيدُ المُؤْمِنَ عُمْرُهُ إِلاَّ خَيراً.

Muslimiň rowaýatynda Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Siziň hiç biriňiz ölümi arzuw etmesin. Ölüm öz-özünden gelmezden öň hem öleýin diýip dileg etmesin. Çünki, adam ölenden soň amallary kesiler. Mü’min ömri bolsa, haýyrdan başga zady köpeltmez”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

586

وعن أنسٍ رضي اللَّه عنه قَالَ: قالَ رسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: لا يَتَمَنَّيَنَّ أَحَدُكُمُ المَوْتَ لِضُرٍّ أَصَابَهُ فَإِنْ كانْ لابُدَّ فاعِلاَ، فَلْيَقُل : اللَّهُمَّ أَحْيِني مَا كانَتِ الحَياةُ خَيْراً لِي، وتَوَفَّني إِذا كانَتِ الوفاةُ خَيراً لي. متفقٌ عليه.

Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

"“Siziň hiç biriňiz başyna gelen bir betbagtçylyk sebäpli ölümini dilemesin. Eger dilemäge mejbur bolan ýagdaýynda şeýle diýip aýtsyn:
“Allahummä ahýini mä känätil-häýätu hoýrän li wä täwäffäni izä känätil- wäfätu hoýrän li!”
(Allahym, ýaşamak meniň üçin haýyrly bolsa, meni ýaşat. Ölmek meniň üçin haýyrly bolan wagty bolsa, meniň janymy al!)”."

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi).

587

وعَنْ قَيسِ بنِ أَبي حازمٍ قَالَ: دَخَلْنَا عَلى خَباب بنِ الأَرَتِّ رضيَ اللَّهُ عنهُ نَعُودُهُ وَقَدِ اكْتَوى سَبْعَ كَيَّاتٍ فَقَالَ: إِنَّ أَصْحابنا الَّذِينَ سَلَفُوا مَضَوْا، ولَم تَنْقُصْهُمُ الدُّنْيَا، وإِنَّا أَصَبْنَا مَا لاَ نجِدُ لَهُ مَوْضِعاً إِلاَّ الترابَ ولَوْلاَ أَنَّ النَّبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم نهانَا أَنْ نَدْعُوَ بالمَوْتِ لَدَعَوْتُ بِهِ ثُمَّ أَتَيْنَاهُ مَرَّةً أُخْرَى وهُوَ يَبْني حَائِطاً لَهُ، فَقَالَ: إِنَّ المُسْلِمَ لَيُؤْجَرُ فِي كُلِّ شَيءٍ يُنْفِقُهُ إِلاَّ فِي شَيءٍ يَجْعَلُهُ في هَذَا الترابِ. متفقٌ عَلَيْهِ، وهذا لفظ رواية البخاري.

Kaýs ibni Ebu Hazimden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“Biz Habbab ibn Aretti ýaramaýan wagty soramana bardyk. Onuň bedeniniň ýedi ýerinden bejergi üçin ot basylypdy. Ol bize şeýle diýdi: “Bizden öňki geçip giden dostlarymyz dünýä aldanman geçip gitdiler (dünýä olardan hiç bir zat alyp bilmedi). Biz bolsa şeýle köp mal-baýlygyň eýesi bolduk, ony toprakdan başga goýmaga ýer tapmadyk. Eger-de, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bize ölümi dilemegi gadagan etmedik bolsady, men ony hökman dilärdim”[1].
Soňra başga bir gezek onuň ýanyna baranymyzda ol diwar örüp oturan eken. Ol bize: “Elbetde, musulman adam şu topraga eden harajatyndan başga ähli eden harajatlaryndan sogap gazanar” diýdi”. "

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

bellikler:

[1] Habbab ibn Arettiň ýaralary köp bolansoň şeýle diýen bolmagy mümkin.

588

وعن النُّعمان بنِ بَشيرٍ رضيَ اللَّه عنهما قال:سمِعْتُ رسُولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَقُولُ: إِنَّ الحَلاَلَ بَيِّنٌ، وإِنَّ الحَرامَ بَيِّنٌ، وَبَيْنَهما مُشْتَبِهاتٌ لاَ يَعْلَمُهُنَّ كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ، فَمَن اتَّقى الشُّبُهاتِ، اسْتَبْرَأَ لِدِينِهِ وعِرْضِهِ، وَمَنْ وَقَعَ فِي الشبُهاتِ، وقَعَ في الحَرامِ، كالرَّاعي يرْعى حَوْلَ الحِمى يُوشِكُ أَنْ يَرْتَع فِيهِ، أَلاَ وإِنَّ لِكُلِّ مَلِكٍ حِمًى، أَلاَ وَإِنَّ حِمَى اللَّهِ مَحَارِمهُ، أَلاَ وإِنَّ فِي الجسَدِ مُضغَةً إِذَا صلَحَت صَلَحَ الجسَدُ كُلُّهُ، وَإِذا فَسَدَتْ فَسدَ الجَسَدُ كُلُّهُ: أَلاَ وَهِي القَلْبُ . متفقٌ عَلَيْهِ. ورَوَياه مِنْ طُرُقٍ بأَلْفاظٍ مُتَقارِبَةٍ.

Nu’man ibn Beşirden (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemden şeýle eşitdim diýipdir:

"“Elbetde, halal zatlar bellidir, haram zatlar hem bellidir. Bu ikisiniň arasynda köp adamlaryň halalmy ýa harammy bilmeýän şübheli zatlary bardyr. Şübhelerden saklanan adam, dinini we namysyny (abraýyny) goran adamdyr. Şübhelerden saklanmadyk adam bolsa, gitdigiçe harama girer. Ol adamyň mysaly mallaryny otlatmak gadagan edilen bir goraghananyň töwereginde bakyp ýörkä, mallary goraghananyň içine girjek bolup duran, çopanyň mysaly ýalydyr.
Dykgat ediň! Her bir patyşanyň girmegi gadagan eden goraghanasy bardyr. Ägä boluň! Allahyň goraghanasy, Onuň haram eden zatlarydyr.
Şuny gowy belläň! Elbetde, adamyň bedeninde bir bölek et bardyr, eger ol bölek et gowy bolsa, bedeniň ähli ýeri gowy bolar. Eger, ol zaýalansa, onda bedeniň ähli ýeri zaýa bolar. Ana, şol bölek et bolsa – ýürekdir”. "

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

589

وعن أَنسٍ رضيَ اللَّهُ عنه أَنَّ النَبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم وَجَدَ تَمْرَةً فِي الطَّرِيقِ، فقالَ : لَوْلاَ أَنِّي أَخافُ أَنْ تَكُونَ مِنَ الصَّدَقَةِ لأَكَلْتُها . متفقٌ عَلَيْهِ.

Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä,

Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ýoldan bir hurma tapdy we: “Egerde, bu hurmanyň sadaka bolmagyndan gorkmadyk bolsadym, men ony hökman iýerdim” diýdi.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

590

وعن النَّوَّاسِ بنِ سَمعانَ رضي اللَّه عنه عن النبيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَالَ: البرُّ حُسنُ الخُلُقِ وَالإِثمُ مَا حاكَ فِي نفْسِكَ، وكَرِهْتَ أَنْ يَطَّلَعَ عَلَيْهِ النَّاسُ .رواه مسلم . حاكَ بالحاءِ المهملة والكاف، أَيْ تَرَدَّدَ فيهِ.

Nawwas ibni Sam’anden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Hakyky musulman bolmak – gözel ahlakly bolmakdyr. Günä bolsa, ýüregiňi biynjalyk edip, närahat edýän hem-de adamlaryň ony bilmegini islemeýän zadyňdyr”.

Salgylanma:

(Muslim)

591

وعن وابصةَ بنِ مَعْبدٍ رضيَ اللَّه عنه قَالَ: أَتَيْتُ رسولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم فَقَالَ: جِئْتَ تسأَلُ عنِ البِرِّ؟ قُلْتُ: نَعَمْ، فَقَالَ: اسْتَفْتِ قَلْبَكَ، البِرُّ: مَا اطْمَأَنَّتْ إِلَيْهِ النَّفْسُ، واطْمَأَنَّ إِلَيْهِ القَلْبُ، والإِثمُ مَا حاكَ في النَّفْسِ وتَرَدَّدَ فِي الصَّدْرِ، وإِنْ أَفْتَاكَ النَّاسُ وَأَفْتَوكَ .حديثٌ حسن، رواهُ أحمدُ، والدَّارَمِيُّ في مُسْنَدَيْهِما.

Wabisa ibn Ma’bedden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Men bir gezek Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna geldim. Ol maňa: “Ýagşylygyň (ýagny, hakyky musulman bolmagyň nämedigini) soramaga geldiňmi?” diýip sorady. Men: “Hawa” diýdim. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Sen ony kalbyňdan sorap gör! Ýagşylyk nebsiň we kalbyň rahatlyk tapýan zadydyr. Günä bolsa, nebsiňi biynjalyk edip, adamlar näçe ediber diýse-de, ýüregiňde şübhe döredýän zatdyr” diýdi.

Salgylanma:

(Ahmed. Hadys hasan. Darimi musnedinde getiripdir)

592

وعن أَبي سِرْوَعَةَ بكسر السين المهملة وفتحها عُقْبَةَ بنِ الحارِثِ رضي اللَّهُ عنهُ أَنَّهُ تَزَوَّجَ ابْنَةً لأبي إِهاب بنِ عَزِيزٍ، فَأَتَتْهُ امْرَأَةٌ فَقَالَتْ : إِنِّي قَد أَرْضَعْتُ عُقْبَةَ وَالتي قَدْ تَزَوَّجَ بِهَا، فَقَالَ لَها عُقبةُ: مَا أَعْلَمُ أَنَّكِ أَرضَعْتِني وَلاَ أَخْبَرتِني، فَرَكَبَ إِلى رسُولِ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم بالمَدِينَةِ، فَسَأَلَهُ، فَقَالَ رسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: كَيْفَ، وَقَدْ قِيلَ؟ !ففَارقَهَا عُقْبَةُ ونكَحَتْ زَوْجاً غيرَهُ. رواهُ البخاري .إِهَاب بكسرِ الهمزة، وَعزِيزٌ بفتح العين وبزاي مكررة.

U’kba bin Harisden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“Ol Ebu Ihäb ibn Aziziň gyzyna öýlenenden soň, bir aýal onuň ýanyna gelip: “Men U’kbäni we onuň öýlenen gyzyny (ikisinem) emdiripdim” diýdi. U’kbe oňa “Seniň meni emdirendigiňden habarym ýokdy we sen maňa bu hakda hiç haçan aýtmandyň” diýdi.
Soňra atlanyp, Medinä Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemden bu hakda soramaga gitdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oňa: “Egerde, (siziň süýtdeş dogandygyňyzy) aýdylan bolsa, onda nädip ol (seniň aýalyň bolup galsyn?!)” diýdi.
Şondan soň, U’kba onuň bilen aýrylyşdy we ol aýal başga birine durmuşa çykdy”. "

Salgylanma:

(Buhary)

593

وعن الحَسَنِ بن عَليٍّ رضّيَ اللَّهُ عنهما، قَالَ:حَفِظْتُ مِنْ رَسُول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: دَعْ مَا يَرِيبُكَ إِلى مَا لاَ يرِيبُك .رواهُ الترمذي وقال حديث حسن صحيح. ومعناهُ: اتْرُكْ مَا تَشُكُّ فِيهِ، وخُذْ مَا لاَ تَشُكَّ فِيهِ.

Hasan ibn Aliden (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemden şu sözleri ýat tutup galdym: “Şübheli zatlary taşla-da, şübhesiz zatlara ýapyş!”.

Salgylanma:

(Tirmizi. Ol hadys hasan sahyh, diýipdir.)

594

وعن عائشةَ رضيَ اللَّهُ عنها، قَالَتْ: كانَ لأبي بَكْرٍ الصَّدِّيقِ، رضيَ اللَّهُ عنهُ غُلامٌ يُخْرِجُ لَهُ الخَراجَ وكانَ أَبو بَكْرٍ يَأْكُلُ مِنْ خَرَاجِهِ، فَجَاءَ يَوماً بِشَيءٍ، فَأَكَلَ مِنْهُ أَبُو بَكْرٍ، فَقَالَ لَهُ الغُلامُ: تَدْرِي مَا هَذا؟ فَقَالَ أَبُو بَكْرٍ: ومَا هُوَ؟ قَالَ: كُنْتُ تَكَهَّنْتُ لإِنْسَانٍ في الجاهِلِيَّةِ ومَا أُحْسِن الكَهَانَةَ إِلاَّ أَنِّي خَدَعْتُهُ، فَلَقِيني، فَأَعْطَاني بِذلكَ هَذَا الَّذِي أَكَلْتَ مِنْهُ، فَأَدْخَلَ أَبُو بَكْرٍ يَدَه فَقَاءَ كُلَّ شَيءٍ فِي بَطْنِهِ، رواه البخاري.الخَراجُ : شَيءَ يَجْعَلُهُ السَّيِّدُ عَلى عَبْدِهِ يُؤدِّيهِ إلى السيِّد كُلّ يَومٍ، وَبَاقي كَسبِهِ يَكُونُ للعَبْدِ.

Aişadan (Allah ondan razy bolsun), rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Ebu Bekr Es-Syddykyň (Allah ondan razy bolsun) bir guly bardy. Ol gazanjynyň belli bir bölegini Ebu Bekre getirip bererdi, olam şondan iýip-içerdi. Bir gün bir zat getirdi we Ebu Bekr ony iýmäne başlady. Guly oňa: “Iýýän zadyň nämedigini bilýärsiňmi?” diýip sorady. Ebu Bekr: “Ýok näme ol?” diýdi. Gul: “Pal atmany bilmesem-de, Jahiliýýet ýagny, Yslamdan öňki döwürde bir adama aldap, ýalandan pal atyp beripdim, şu gün bolsa şol adama gabat geldim, ol hem şol atyp beren palym üçin şu iýip oturan zadyňy berdi” diýdi. Ebu Bekr şol bada elini agzyna salyp, iýen zatlarynyň hemmesini gaýtardy”.

Salgylanma:

(Buhary)

595

وعن نافِعٍ أَنَّ عُمَرَ بنَ الخَطَّابِ رَضيَ اللَّهُ عَنْهُ، كَانَ فَرَضَ للْمُهاجِرِينَ الأَوَّلِينَ أَربَعَةَ آلافٍ، وفَرَضَ لابْنِهِ ثلاثةَ آلافٍ وخَمْسَمائةٍ، فَقِيلَ لَهُ: هُوَ مِنَ المُهاجِرِينَ فَلِم نَقَصْتَهُ؟ فَقَالَ: إِنَّما هَاجَر بِهِ أَبُوه، يَقُولُ: لَيْسَ هُوَ كَمَنْ هَاجَرَ بِنَفْسِهِ. رواهُ البخاري.

Näfi’den rowaýat edilmegine görä, Omar ibn Hattab (Allah ondan razy bolsun),

ilki hijret eden sahabalara dört müň (dirhem), ogluna[1] bolsa üç müň bäş ýüz (dirhem) aýlyk belledi. “Olam ilkinji hijret edenlerden-di ahyryn, onuň hakyny näme üçin az berýärsiň?” diýip Omardan soradylar. “Ol kakasy bilen bile hijret etdi, şol sebäpli hem ýeke özi hijret edenler bilen deň bolup bilmez” diýip jogap berdi”.

Salgylanma:

(Buhary)

bellikler:

[1] Abdulla ibn Omar

596

وعن عطِيَّةَ بنِ عُرْوةَ السَّعْدِيِّ الصَّحَابِيِّ رضيَ اللَّه عنهُ قالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم لايبلغ العبدُ أَنْ يَكُونَ منَ المُتَّقِينَ حَتَّى يَدَعَ مالا بَأْس بِهِ حَذراً لما بِهِ بَأْسٌ .رواهُ الترمذي وقال: حديثٌ حسن.

Sahaba A’tyýýa ibn Urwa Sa’dydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Allahyň bir bendesi günä girmekden gorkup, edilmesi gadagan dälem bolsa, (şübheden gorkusyna) käbir zatlardan daş durmadykça, takwalaryň derejesine ýetip bilmez”.

Salgylanma:

(Tirmizi. Ol: Hadys hasan diýipdir) (Zagyf hadys)

597

وعن سعد بن أَبي وقَّاص رضي اللَّه عنه، قالَ:سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَقُول: إِنَّ اللَّه يحِبُّ العَبدَ التَّقِيَّ الغَنِيَّ الْخَفِيَّ . رواه مسلم. والمُرَاد بالغَنِيِّ: غَنِيُّ النَّفْسِ. كَمَا سَبَقَ في الحديث الصحيح.

Sa’d ibni Ebi Wakkasadn (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir:

“Allah Tagala takwa we (adamlardan tama etmeýän, kanagatly, köňli) baý we gizlin (ybadat edip) göze ilmeýän bendesini söýýändir”.

Salgylanma:

(Muslim)

598

وعن أَبي سعيد الخُدريِّ رضي اللَّه عنه قَالَ: قَالَ رَجُلُ أَيُّ النَّاسِ أفضَلُ يارسولَ اللَّه؟ قَالَ : مُؤْمِنٌ مجَاهِدٌ بِنَفسِهِ وَمَالِهِ في سَبيلِ اللَّه قَالَ: ثُمَّ مَنْ؟ قَالَ :ثُمَّ رَجُلٌ مُعتَزِلٌ فِي شِعْبٍ مِن الشِّعَاب يَعبُدُ رَبَّهِ. متفقٌ عَلَيْهِ.

Ebu Sa’yd Al-Hudryden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Bir adam Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemden: “Eý Allahyň Resuly! Adamlaryň içinde iň gowy adam kim?” diýip sorady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Janyny we mal-mülküni Allahyň ýolunda gaýgyrman söweşen mu’min adamdyr” diýdi. “Ondan soň kim?” diýip sorady. “(Adamlaryň pitnelerinden gaçyp) dag jülgeleriniň birinde Robbuna ybadat eden adamdyr” diýip jogap berdi”.

وفي روايةٍ: يتَّقِي اللَّه ويَدَع النَّاسِ مِن شَرّْهِ .

Başga bir rowaýatda şeýle gelýär:

“...Allahdan gorkýan we adamlara zyýan bermeýän adamdyr”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

599

وعنه قالَ: قَالَ رسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: يُوشِكَ أَنْ يَكُونَ خَيْرَ مَال المُسْلِم غَنَمٌ يَتَّتبَّعُ بهَا شَعَفَ الجِبَال. وموَاقِعَ الْقَطْرِ يَفِرُّ بِدينِهِ مِنَ الفِتنِ . رواه البخاري . وشَعَفَ الجِبَالِ: أَعْلاَهَا

Ýene-de Ebu Sa’yd Al-Hudryden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Ýakyn wagtlarda şeýle bir döwür geler. Şonda musulmanyň iň haýyrly maly, dinini pitnelerden goramak üçin gaçyp, dag gerişlerinde we ýagyş suwlarynyň üýşen ýerlerinde otladyp, bakjak goýunlary bolar”.

Salgylanma:

(Buhary)

600

وعنْ أَبي هُريرة رضيَ اللَّه عنْه. عن النَّبِيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَالَ: مَا بَعَثَ اللَّه نَبِيًّا إِلاَّ رَعَى الْغَنَمَ فَقَال أَصْحابُه: وَأَنْتَ؟ قَالَ:نَعَمْ، كُنْت أَرْعَاهَا عَلى قَرارِيطَ لأَهْلِ مَكَّةَ . رواه البخاري

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun), rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Allahyň iberen Pygamberleriniň goýun bakyp görmedigi ýokdur”. Sahabalar: “Ýa Resulallah, Senemmi?” diýip soradylar. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Hawa, Mekgelileriň mallaryny birnäçe kararit (ýagny, ujypsyzja pul) garşylygynda bakypdym” diýdi”.

Salgylanma:

(Buhary)

Riyad al-Salihin yslam dininiň meşhur hadys ýygyndysydyr. Takmynan 1,900 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň (S.A.W) sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Riyad al-Salihin Programmasyny

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!