982

عن خَولَة بنتِ حكيمٍ رَضي اللَّهُ عنها قالتْ: سمعْتُ رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يقولُ: «مَنْ نَزلَ مَنزِلاً ثُمَّ قال: أَعُوذُ بِكَلِمات اللَّهِ التَّامَّاتِ مِنْ شَرِّ مَا خَلَقَ، لَمْ يضرَّه شَيْءٌ حتَّى يرْتَحِل مِنْ منزِلِهِ ذلكَ « .رواه مسلم .

Hawla binti Hakimden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir:

“Kim bir öýe ýerleşenden soňra: “Ä’uzu bikälimätillähit- tämmäti min şärri mä holäko!” (Ýaradan zatlarynyň şerinden, Allahyň kämil sözlerine (atlaryna) sygynýaryn!) diýse, şol adama tä, şol öýden çykýança hiç zat zyýan ýetirip bilmez”.

Salgylanma:

(Muslim)

983

"وعن ابن عمرو رَضي اللَّه عنهمَا قال: كانَ رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم إذا سَافَرَ فَأَقبَلَ اللَّيْلُ قال: يَا أَرْضُ، ربِّي وَربُّكِ اللَّه، أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شرِّكِ وشَرِّ ما فِيكِ، وشر ماخُلقَ فيكِ، وشَرِّ ما يدِبُّ عليكِ، وأَعوذ باللَّهِ مِنْ شَرِّ أَسدٍ وَأَسْودٍ، ومِنَ الحيَّةِ والعقربِ، وَمِنْ سَاكِنِ البلَدِ، ومِنْ والِدٍ وما وَلَد» . رواه أبو داود .
«والأَسودُ» الشَّخص ، قال الخَطَّابي : « وسَاكِن البلدِ « : هُمُ الجنُّ الَّذِينَ همْ سُكَّان الأرْضِ . قال : والبلد مِنَ الأَرْضِ مَا كان مأْوى الحَيوَانِ وإنْ لَمْ يَكنْ فِيهِ بِنَاء وَمَنازلُ قال : ويحتَمِلُ أَنَّ المراد « بِالوالِدِ « : إِبلِيسُ « وما ولد « : الشَّيَاطِينُ . (قال المحدث الألباني في ضعيف أبي داود : هذا الحديث ضعيف، الصفحة أو الرقم 2603).
"

Ibni Omardan (Allah ol ikisinden razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem saparda wagtynda, gije ýakynlaşanda köplenç şeýle diýerdi:
“Ýa Ardu! Robbi wä Robbukil-lähu, a’uzu billähi min şärriki wä şärri mä fiki, wä şärri mä ýädibbu ‘aläýki, wä a’uzu bikä min şärri äsädin wä äswädin, wä minäl-häýýäti wäl-‘akrabi, wä min säkinil- bälädi, wä min wälidin wä mä wälädä!”
(Eý ýer! Meniň Robbum we seniň Robbuň Allahdyr. Senden we sendäki zatlaryň şerinden we sende ýaradylanlaryň hem-de seniň üstüňde gezip ýören zatlaryň şerinden Allaha sygynýaryn. Şeýle hem, ýolbarslaryň, gara (zäherli) ýylanlaryň, beýleki adaty ýylanlaryň we içýanlaryň, bu ýerde ýaşaýan jynlaryň we doguranyň we dogulanlaryň (ýagny, iblis we şeýtanlaryň) şerinden Saňa sygynýaryn!)”. "

Salgylanma:

(Ebu Dawud. Albani “Zagyf Ebu Dawud”-de zagyf hadys diýdi. (2603))

984

عن أَبي هُرَيْرَةَ رضيَ اللَّه عنهُ أَنَّ رسول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « السَّفَرُ قِطْعةٌ مِن العذَابِ، يمْنَعُ أَحدَكم طَعامَهُ، وشَرَابَهُ وَنَوْمَهُ، فإذا قَضَى أَحَدُكُمْ نَهْمَتَهُ مِنْ سَفَرِهِ، فَلْيُعَجِّل إلى أَهْلِهِ» .متفقٌ عليه. «نَهْمَتهُ»: مَقْصُودهُ .

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Sapar (ýolagçylyk) – azapdan bir bölekdir. Sebäbi ol islendik biriňiziň dogry-dürs iýip- içmekden, ýatyp dynç almakdan mahrum edýän zatdyr. Şonuň üçin hem saparda işini bitiren adam yzyna, maşgalasyna gaýdyp gelmäge howluksun”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

985

عن جابرٍ رضي اللَّه عنهُ أَنَّ رسولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال : « إذا أَطالَ أَحدُكمْ الغَيْبةَ فَلا يطْرُقنَّ أَهْلَهُ لَيْلاً « . متفقٌ عليه .

Jabirden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Uzak wagtlap maşgalasyndan aýry bolan adam, gije öýüne gaýdyp gelmesin”.

وفي روايةٍ أَنَّ رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم نَهى أَنْ يطْرُقَ الرَّجُلُ أَهْلَهُ لَيْلاً .

Başga bir rowaýatda:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (sapardan gaýdyp gelen adamyň) öýüne gije gelmekligini gadagan etdi”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

986

وعن أنسٍ رضي اللَّه عنهُ قال : كانَ رسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم وسلَّمَ لا يطرُقُ أَهْلَهُ لَيْلاً، وكان يَأْتِيهمْ غُدْوةً أَوْ عشِيَّةً. متفقٌ عليه. « الطُّرُوقُ«: المَجِيءُ في اللَّيْلِ .

Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem sapardan gaýdyp gelen wagtlary gije öýüne barmazdy. Irden guşluk wagty ýa-da agşamara barardy”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

987

وعن أَنسٍ رَضي اللَّهُ عنهُ قال: أَقْبَلْنَا مَعَ النَّبِيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم ، حَتَّى إذا كُنَّا بِظَهْرِ المَدِينَةِ قال: «آيِبُونَ، تَائِبُونَ، عَابِدونَ، لِرَبِّنَا حَامِدُونَ » فلمْ يزلْ يقولُ ذلك حتَّى قَدِمْنَا المدينةَ .رواه مسلم .

Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen sapardan gaýdyp gelýärkäk, Medinäniň görünýän bir ýerine gelenimizde, Ol: “Äýibuna, täibuna, ‘abiduna, lirobbinä hamiduna!” (Biz sapardan toba edip, ybadat edip we Robbumyza hamd edip, gaýdyp gelýäris!) diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bu sözleri tä, Medinä ýetýänçäk gaýtalap geldi”.

Salgylanma:

(Muslim)

988

عن كعب بنِ مالكٍ رضي اللَّه عنهُ أَن رسولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كانَ إذا قَدِمَ مِنْ سَفرٍ بَدأَ بالمَسْجِدِ فَركع فِيهِ رَكْعتَيْنِ . متفقٌ عليه .

K’ab ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun), rowaýat edilmegine görä,

Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem sapardan gaýdyp gelende, ilki bilen mesjide girip, iki rekagat namaz okardy”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

989

عن أَبي هُرَيرَةَ رضي اللَّه عنهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: «لا يَحِلُّ لامْرَأَة تُؤْمِنُ باللَّهِ وَاليَومِ الآخِرِ تُسَافِرُ مَسِيرَةَ يَوْمٍ وَلَيْلَةٍ إلاَّ مَعَ ذِي محْرمٍ عليْهَا» .متفقٌ عليه .

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Allaha we Ahyret gününe iman eden bir aýalyň, ýanynda mähremi (nika düşmeýän ýakyny) bolmazdan bir gije-gündizlik ýola sapara çykmaklygy halal däldir”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

990

وعن ابنِ عباسٍ رضي اللَّه عنهما أنه سمع النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يقولُ: « لا يخلُونَّ رَجُلٌ بامْرأةٍ إِلا ومَعَهَا ذُو محْرمٍ، ولا تُسَافِرُ المرْأَةُ إِلاَّ معَ ذِي محْرمٍ «فقال لَهُ رَجُلٌ: يا رسولَ اللَّهِ إنَّ امْرأتي خَرجتْ حاجَّةً، وإِنِّي اكْتُتِبْتُ في غَزْوةِ كَذَا وكَذَا ؟ قال: «انْطلِـقْ فَحُجَّ مع امْرأَتِكَ « .متفقٌ عليه .

Ibn Abbasdan (Allah ol ikisinden razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir:

"“Hiç bir ýagdaýda erkek kişi mähremi (nika düşmeýän ýakyny) bolmadyk bir aýal bilen bir ýerde ýeke galmasyn. Hiç bir aýal hem ýanynda mähremi bolmadyk ýagdaýda sapara çykmasyn!”.
Şol ýerdäki adamlaryň biri: “Ýa Resulallah! Meniň aýalym haj etmek üçin taýýarlyk görýär, men bolsam pylan söweşe gatnaşmaga ýazyldym?” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ol adama: “Bar, aýalyň bilen haja git!” diýdi”.
"

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

991

عن أَبي أُمامَةَ رضي اللَّه عنهُ قال: سمِعتُ رسولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يقولُ : « اقْرَؤُا القُرْآنَ فإِنَّهُ يَأْتي يَوْم القيامةِ شَفِيعاً لأصْحابِهِ « .رواه مسلم .

Ebu Umamadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir:

“Kuran okaň! Çünki Kuran Kyýamat güni özüni okaýanlara, şepagatçy bolup geljekdir”.

Salgylanma:

(Muslim)

992

"وعَن النَّوَّاسِ بنِ سَمعانَ رضيَ اللَّه عنهُ قال: سمِعتُ رسول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يقولُ: «يُؤْتى يوْمَ القِيامةِ بالْقُرْآنِ وَأَهْلِهِ الذِين كانُوا يعْمَلُونَ بِهِ في الدُّنيَا تَقدُمهُ سورة البقَرَةِ وَآل عِمرَانَ، تحَاجَّانِ عَنْ صاحِبِهِمَا».
رواه مسلم .
"

Newwas ibn Säm’andan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir:

“Kyýamat güni Kurany we dünýäde Kuran bilen amal edenleri magşar ýerine getirerler. Şol pursatda Kuranyň öňüne “Bakara” we “Äli-Ymran” süreleri geçip, olary goldamak üçin biri-birleri bilen ýaryş ederler”.

Salgylanma:

(Muslim)

993

وعن عثمانَ بن عفانَ رضيَ اللَّه عنهُ قال: قالَ رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « خَيركُم مَنْ تَعَلَّمَ القُرْآنَ وَعلَّمهُ« .رواه البخاري .

Osman ibn Affandan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Siziň araňyzda iň haýyrlyňyz, Kurany öwrenen we ony öwreden kişidir”.

Salgylanma:

(Buhary)

994

وعن عائشة رضي اللَّه عنها قالتْ: قال رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « الَّذِي يَقرَأُ القُرْآنَ وَهُو ماهِرٌ بِهِ معَ السَّفَرةِ الكرَامِ البررَةِ، والذي يقرَأُ القُرْآنَ ويتَتَعْتَعُ فِيهِ وَهُو عليهِ شَاقٌّ له أجْران « .متفقٌ عليه.

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Kurany kada laýyk dürs hem-de labyzly okan adam, Allahyň pygamberlerine iberilen beýik mertebeli perişdeleri bilen barabardyr. Kurany peltekläp hem bolsa, kynçylyk bilen okaýan adama iki esse sogap beriler”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

995

وعن أَبي موسى الأشْعريِّ رضي اللَّه عنهُ قال: قال رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « مثَلُ المؤمنِ الَّذِي يقْرَأُ القرآنَ مثلُ الأُتْرُجَّةِ: ريحهَا طَيِّبٌ وطَعمُهَا حلْوٌ، ومثَلُ المؤمنِ الَّذي لا يَقْرَأُ القُرْآنَ كَمثَلِ التَّمرةِ: لا رِيح لهَا وطعْمُهَا حلْوٌ، ومثَلُ المُنَافِق الذي يَقْرَأُ القرْآنَ كَمثَلِ الرِّيحانَةِ: رِيحها طَيّبٌ وطَعْمُهَا مرُّ، ومَثَلُ المُنَافِقِ الذي لا يَقْرَأُ القرآنَ كَمَثلِ الحَنْظَلَةِ: لَيْسَ لَها رِيحٌ وَطَعمُهَا مُرٌّ « .متفقٌ عليه .

Ebu Musa El-Aş’arydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

"“Kuran okaýan mu’min pyrtykal ýalydyr; ysam ýakymly, tagamam süýji.
Kuran okamaýan mu’min hurma ýalydyr; ysy ýok, ýöne tagamy süýji.
Kuran okaýan munafyk reýhan ýalydyr; ysy ýakymly, ýöne tagamy ajy.
Kuran okamaýan munafyk ajy kekre ýalydyr; ysam ýok, tagamam ajy”. "

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

996

وعن عمرَ بن الخطابِ رضي اللَّه عنهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « إِنَّ اللَّه يرفَعُ بِهذَا الكتاب أَقواماً ويضَعُ بِهِ آخَرين « .رواه مسلم .

Omar ibn Hattapdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Allah şu Kuran bilen käbir adamlary beýgelder, käbirlerini bolsa peselder”.

Salgylanma:

(Muslim)

997

وعنِ ابن عمر رضي اللَّه عنهما عن النَّبِيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « لا حَسَدَ إلاُّ في اثنَتَيْن: رجُلٌ آتَاهُ اللَّه القُرآنَ، فهوَ يقومُ بِهِ آناءَ اللَّيلِ وآنَاءَ النَّهَارِ، وَرجُلٌ آتَاهُ اللَّه مالا، فهُو يُنْفِقهُ آنَاءَ اللَّيْلِ وَآنَاءَ النهارِ» .متفقٌ عليه «والآناءُ « : السَّاعاتُ

Ibni Omardan (Allah ol ikisinden razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Şu iki hili adamdan başga hiç kime göripçilik edilmez (ýagny, şol ikisinden başgalara göz gidijilik edilmez): Birinjisi, Allahyň oňa beren Kurany bilen gije-gündiz meşgul bolup, oňa amal eden adam. Ikinjisi bolsa, Allahyň beren mal-baýlygyny gije-gündiz Allahyň ýolunda sarp edip, sadaka berýän adamdyr”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

998

وعنِ البُراء بنِ عَازِبٍ رضيَ اللَّه عَنهما قال: كَانَ رَجلٌ يَقْرَأُ سورةَ الكَهْفِ، وَعِنْدَه فَرسٌ مَربوطٌ بِشَطَنَيْنِ فَتَغَشَّته سَحَابَةٌ فَجَعَلَت تَدنو، وجعلَ فَرسُه ينْفِر مِنها. فَلَمَّا أَصبح أَتَى النَّبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم. فَذَكَرَ له ذلكَ فقال: « تِلكَ السَّكِينَةُ تَنَزَّلتْ للقُرآنِ « .متفقٌ عليه. « الشَّطَنُ « بفتحِ الشينِ المعجمةِ والطاء المهملة : الْحَبْلُ .

Bara ibn ‘Azybdan (Allah ol ikisinden razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Bir adam “Kähf” süresini okaýardy. Onuň ýanynda iki sany uzyn ýüp bilen daňylan bir at bardy. Bir bulut onuň üstüni örtüp, oňa tarap ýakynlaşyp başlady. Aty ondan ürküp başlady. Daň atandan soň ol adam Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna gelip, (düýnki bolan wakany) gürrüň berdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Ol Kuran okanyň üçin üstüňe inen sekinetdir (rahatlykdyr)” diýdi.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

999

وعن ابن مسعودٍ رضيَ اللَّه عنهُ قالَ: قال رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: منْ قرأَ حرْفاً مِنْ كتاب اللَّهِ فلَهُ حسنَةٌ، والحسنَةُ بِعشرِ أَمثَالِهَا لا أَقول: الم حَرفٌ، وَلكِن: أَلِفٌ حرْفٌ، ولامٌ حرْفٌ، ومِيَمٌ حرْفٌ « رواه الترمذي وقال: حديث حسن صحيح .

Ibni Mes’uddan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Kim Kuran Kerimden ýekeje bir harp okasa, onuň üçin bir ýagşylyk eden sogaby beriler. Her bir edilen ýagşylyga-da on sogap beriler. Men “Elif, Lam, Mim” (üçüsi) bir harpdyr diýemok, eýsem “Elif” bir harp, “Lam” başga bir harp, “Mim” hem aýry bir harpdyr”.

Salgylanma:

(Tirmizi. Ol: Hadys hasan sahyh – diýipdir)

1000

وعنِ ابنِ عباسٍ رضيَ اللَّه عنهما قال: قال رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: «إنَّ الَّذي لَيس في جَوْفِهِ شَيْءٌ مِنَ القُرآنِ كالبيتِ الخَرِبِ « .رواه الترمذي وقال: حديث حسن صحيح .

Ibni Abbasdan (Allah ol ikisinden razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Kurandan hiç bir zady ýatdan bilmeýän adam, harap bolan bir öý ýalydyr”.

Salgylanma:

(Tirmizi. Ol: Hadys hasan sahyh diýipdir) (Da’yf hadys)

1001

وعن عبدِ اللَّهِ بنِ عَمْرو بن العاصِ رضي اللَّه عَنهما عنِ النبيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « يُقَالُ لِصاحبِ الْقُرَآنِ: اقْرأْ وَارْتَقِ وَرَتِّلْ كَما كُنْتَ تُرَتِّلُ في الدُّنْيَا ، فَإنَّ منْزِلَتَكَ عِنْد آخِرِ آيةٍ تَقْرَؤُهَا « .رواه أبو داود، والترْمذي وقال : حديث حسن صحيح .

Abdulla ibn Amr ibn ‘Asdan (Allah ol ikisinden razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“(Kyýamat gününde) Kuran[1] okan adama şeýle diýerler: “Kurany dünýäde tertil[2] bilen okaýşyň ýaly, tertil bilen oka-da ýokaryk gal! Çünki seniň (Jennetdäki) mesgen tutjak ýeriň, iň soňky okajak aýatyňa gabat geler”.

Salgylanma:

(Ebu Dawud we Tirmizi. Ol: Hadys hasan sahyh diýipdir)

bellikler:

“[1] Ýagny, Kurandan ýat tutan adama
[2] Tertil – Kurany tejwid bilen, sözlerini harplaryny dogry çykaryp howlukman okamak.