PDF ýükläň

1082

عَن جابِرِ بْنِ سمُرةَ، رضي اللَّه عنْهُمَا قَالَ: خَرجَ عَلَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم فَقَالَ: « أَلا تَصُفُّونَ كما تُصُفُّ الملائِكَةُ عِنْدَ رَبِّهَا؟ » فَقُلْنَا: يا رسُولَ اللَّهِ وَكَيْفَ تَصُفُّ الملائِكةُ عِند ربِّها؟ قال: « يُتِمُّونَ الصُّفوفَ الأُولَ، ويَتَراصُّونَ في الصفِّ» .رواه مسلم.

Jabir ibn Samuradan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Bir gezek Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem öýünden çykyp biziň ýanymyza geldi-de: “Näme üçin siz Perişdeleriň öz Robblarynyň huzurynda hatar bolup duruşlary ýaly durmaýarsyňyz?” diýdi. Biz: “Ýa Resulallah! Perişdeler öz Robblarynyň huzurynda nädip hatara durýarlar?” diýip soradyk. Ol şonda: “Öňki hatarlaryny dolduryp, biri-birlerine ýanaşyp syky durýarlar” diýdi.

Salgylanma:

(Muslim)

1083

وعن أَبي هُريْرة رَضِيَ اللَّه عنْهُ أَنَّ رَسُول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: «لوْ يعلَمُ الناسُ ما في النِّدَاءِ وَالصَّفِّ الأَوَّلِ ثُم لَمْ يجِدُوا إِلاَّ أَنْ يَسْتَهِمُوا عَلَيْهِ لاسْتَهمُوا » . متفقٌ عليه.

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Eger-de, adamlar azan aýtmaklygyň we namazda birinji setirde durmaklygyň nähili sogabynyň bardygyny bilseler-di, bulary etmek üçin bije çekmelem bolsalar, hökman bije çekerdiler”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1084

وعَنْهُ قَالَ: قَالَ رسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: «خَيْرُ صُفوفِ الرِّجالِ أَوَّلُهَا، وشرُّها آخِرُهَا، وخيْرُ صُفوفِ النِّسَاءِ آخِرُها، وَشرُّهَا أَوَّلُهَا « . رواه مسلم.

Ýene-de Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Erkekler üçin hatarlaryň[1] iň gowusy birinji hatardyr, iň erbedi bolsa iň soňkusydyr. Aýallar üçin hatarlaryň iň gowusy iň ahyrky[2] setirdir iň erbedi bolsa birinji hatardyr”.

Salgylanma:

(Muslim)

bellikler:

” [1] Namaz okalandaky hatara degişlidir.
[2] Sebäbi erkeklerden daş bolanlygy üçindir.
“

1085

وعن أبي سعِيد الخُدْرِيِّ رضيَ اللَّه عنهُ أَنَّ رسُول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم- رأَى في أَصْحابِهِ تأَخُّراً فقَالَ لَهُمْ: « تقَدَّمُوا فأَتمُّوا بِي وَليَأْتَمَّ بِكُمْ مَنْ بَعْدَكُم لا يزالُ قَوْمٌ يَتَأَخَّرُونَ حَتى يُوخِّرَهُمُ اللَّه « .رواه مسلم.

Ebu Sa’yd El-Hudrydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem sahabalarynyň yzda durandyklaryny görüp, olara şeýle diýdi:

“Öňe geçiňde maňa eýeriň we siziň yzyňyzdakylar hem size eýersinler. Bir kowum yza galmaklygy dowam etdigiçe, Allah olary yzda galdyrar”.

Salgylanma:

(Muslim)

1086

وعن أَبي مسعودٍ رضي اللَّه عنْهُ قال: كانَ رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَمْسحُ مَناكِبَنَا في الصَّلاةِ ويقُولُ: «اسْتوُوا ولا تَختلِفوا فتَخْتَلِفَ قُلُوبُكُمْ ، لِيلِيني مِنْكُم أُولُوا الأَحْلامِ والنُّهَى ثمَّ الذينَ يلُونَهمْ ثُمَّ الذِين يَلُونَهمْ» رواه مسلم.

Ebu Mes’uddan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem namaz okamaga başlajak wagtymyz eginlerimizi (deňlemek üçin) ellerini degirip[1] şeýle diýerdi: “Göni duruň, alabeder[2] (egrem-bugram) durmaň, ýogsa ýürekleriňiz hem biri-biriňizden aýra düşüp, tersleşer. Namazda meniň arkamda ýaşy kämillik ýaşa ýetenler we akylly-başlylar dursun, soňra olara ýakyn bolanlar[3], soňra olara ýakyn bolanlar dursun”.

Salgylanma:

(Muslim)

bellikler:

“[1] Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem namaza başlajak bolanda hatarlara aýlanyp eli bilen hatarlary gönelderdi.
[2] Ýagny biriň öňde biriň yzda durup, egrem-bugram durmaň.
[3] Ýigitler, oglanlar yzygiderlikde
“

1087

وعن أَنسٍ رضي اللَّه عنْهُ قال: قال رسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « سَوُّوا صُفُوفَكُمْ، فَإنَّ تَسْوِيةَ الصَّفِّ مِنْ تَمامِ الصَّلاةِ « .متفقٌ عليه.

Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Saplaryňyzy dogrulaň! Çünki saplaryň dogrulygy, namazyň kämilliginiň alamatyndandyr”.

وفي رواية البخاري: « فإنَّ تَسوِيَةَ الصُّفُوفِ مِن إِقَامة الصَّلاةِ «.

Buharynyň rowaýatynda şeýle gelýär:

“Çünki, saplaryň dogrulygy, namazy berjaý etmekdendir.”

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1088

وعَنْهُ قال: أُقِيمَتِ الصَّلاةُ فأَقبَل عَلينَا رسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم بِوَجْهِهِ فقَالَ: «أَقِيمُوا صُفُوفَكُمْ وتَراصُّوا، فَإنِّي أَراكُمْ مِنْ وَرَاءِ ظَهْرِي « .رواهُ البُخَاريُّ بِلَفْظِهِ، ومُسْلِمٌ بمعْنَاهُ.

Ýene-de Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Bir gezek namaz okamak üçin kamat getirilipdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bize tarap öwürip: “Saplaryňyzy dogrulaň we biri-biriňize gysylyp, araňyzda boşluk goýmaň. Çünki men sizi ýeňsämdenem görýändirin” diýdi.

وفي رِوَايةٍ للبُخَارِيِّ: وكَانَ أَحدُنَا يَلْزَقُ مَنكِبَهُ بِمنْكِبِ صاحِبِهِ وقَدمه بِقَدمِهِ « .

Buharynyň başga bir rowaýatynda şeýle gelýär:

“Biziň her birimiz egnini ýanyndaky duran ýoldaşynyň egnine, aýagyny hem onuň aýagyna degirip durardy”.

Salgylanma:

(Buhary sözi bilen, Muslim şu manyda rowaýat edipdir) .

1089

وَعَنِ النُّعْمَانِ بنِ بشير رضيَ اللَّه عنهما قال: سمعتُ رسولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يقولُ: « لَتُسوُّنَّ صُفُوفَكُمْ أَوْ ليُخَالِفَنَّ اللَّه بَيْنَ وجُوهِكُمْ « .متفقٌ عليه.

Nugman ibn Beşirden (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir:

“Ýa namazda saplaryňyzy göneldersiňiz, ýa-da Allah araňyzda agzalalyk döreder”.

وفي روايةٍ لمسلمٍ: أَنَّ رسولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كانَ يُسَوِّي صُفُوفَنَا حتَّى كأَنَّما يُسَوّي بهَا القِدَاحَ حَتَّى رَأَى أنَّا قَد عَقَلْنَا عَنْهُ. ثُمَّ خَرَج يَوْماً فَقَامَ حَتَّى كَادَ يُكَبِّرُ، فَرَأَى رجُلا بَادِياً صدْرُهُ مِنَ الصَّفِّ فقالَ: « عِبَادَ اللَّهِ لَتُسَوُّنَّ صُفُوفَكُمْ أَوْ لَيُخَالِفَنَّ اللَّه بيْنَ وجُوهكُمْ».

Muslimiň rowaýatynda şeýle gelýär:

"“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oklary göneldişi ýaly biziň saplarymyzy gönelderdi. Ol tä biziň muňa öwrenişendigimizi görýänçä, dowam etdirdi.
Bir gün Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem namaz okamaga çykyp, namaz okajak ýerinde durdy. “Allahu Akbär” diýip tekbir aljak bolup durka, bir adamyň döşüniň sapdan öňe çykyp duranyny gördi we şeýle diýdi:
“Eý, Allahyň bendeleri! Ýa namazda saplaryňyzy göneldersiňiz, ýa-da Allah araňyzda agzalalyk döreder we biri-biriňizden ýüz öwürersiňiz”.
"

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1090

وعنِ البرَاءِ بنِ عازبٍ رضي اللَّه عنهما قالَ: كانَ رسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَتخلَّلُ الصَّفَّ مِنْ نَاحِيَةٍ إِلى نَاحِيَةٍ، يَمسَحُ صُدُورَنَا، وَمَناكِبَنَا ويقولُ: « لا تَخْتَلِفُوا فَتَخْتَلِفَ قُلُوبُكُمْ « وكَانَ يَقُولُ: «إن اللَّه وَمَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ على الصُّفُوفِ الأُوَلِ « رواه أبو داود بإِسناد حَسَنٍ .

Bara ibn Azybdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem hatarlaryň bir tarapyndan beýleki tarapyna çenli ýöräp, elini döşimize we egnimize degirip, şeýle diýerdi: “Egrem-bugram bolup durmaň, ýogsa ýürekleriňiz hem biri-biriňizden aýra düşüp, tersleşer”. Ýene-de köplenç: “Öň hatarda duranlara, Allah we rahmet perişdeleri doga ederler” diýerdi.

Salgylanma:

(Ebu Dawud. Hasan isnad bilen rowaýat etdi).

1091

وعَن ابن عُمرَ رضيَ اللَّه عنهما، أَنَّ رسولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قالَ: «أَقِيمُوا الصُّفُوفَ وَحَاذُوا بَينَ المنَاكِب، وسُدُّوا الخَلَلَ، وَلِينُوا بِأَيْدِي إِخْوَانِكُمْ، وَلا تَذَرُوا فَرُجَاتٍ للشيْطانِ، ومَنْ وصَلَ صَفًّا وَصَلَهُ اللَّه، وَمَنْ قَطَعَ صَفًّا قَطَعهُ اللَّه « .رواه أبو داود بإِسناد صحيحٍ.

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Hatarlaryňyzy göni saklaň, egin-egine berip deň duruň, araňyzdaky boşluklary dolduryň. Hatarlaryňyzy göneltmek üçin elleriňizden tutýan doganlaryňyz bilen mylaýym boluň. Şeýtan girip biler ýaly boş ýer goýmaň. Hatardaky boşlugy dolduran adama, Allah merhemet edip, ony hoşal eder. Kim hatarda boş ýer goýup, hataryň arasyny üzse, Allah hem ondan rahmetini üzer”.

Salgylanma:

(Ebu Dawud. Sahyh isnad bilen rowaýat etdi)

1092

وعَنْ أَنسٍ رضيَ اللَّه عَنْهُ أَنَّ رسولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال:» رُصُّوا صُفُوفَكُمْ، وَقَاربُوا بَيْنَها، وحاذُوا بالأَعْناق، فَوَالَّذِي نَفْسِي بيَدِهِ إِنَّي لأَرَى الشَّيْطَانَ يَدْخُلُ منْ خَلَلِ الصَّفِّ كأنَّها الحَذَفُ » حديث صحيح رواه أبو داود بإِسناد على شرط مسلم . «الحذَفُ» بحاءٍ مهملةٍ وذالٍ معجم مفتوحتين ثم فاءٌ وهي: غَنَمٌ سُودٌ صغارٌ تَكُونُ بِالْيَمنِ

Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Hatarlaryňyzy syky we arasyny golaý tutyň. Boýnuňyzy hem bir hatara düzüň. Janym elinde bolan Allaha kasam bolsun, men hatarlaryň boşluklaryndan şeýtanyň gara guzy ýaly bolup girip ýörenini görýärin”.

Salgylanma:

(Sahyh hadys. Ebu Dawud Muslimiň şertine görä sahyh isnad bilen rowaýat etdi)

1093

وعنهُ أَنَّ رسولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « أَتمُّوا الصَّفَّ المقدَّمَ ثُمَّ الَّذي يلِيهِ فَمَا كَانَ مَنْ نقْصٍ فَلْيَكُنْ في الصَّفِّ المُؤَخَّرِ» .رواه أبو داود بإِسناد حسن .

Yene-de Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Ilki öňki hatary dolduryň, soňra yzky hatarlary dolduryň. Islendik boş ýer, ýetmezçilik, diňe soňky (iň yzky) hatarda bolsun”.

Salgylanma:

(Ebu Dawud, hasan isnad bilen rowaýat etdi)

1094

وعن عائشة رضي اللَّه عنها قالت: قال رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « إِنَّ اللَّه وملائِكَتَهُ يُصلُّونَ على ميامِن الصُّفوف « .رواه أبو داود بإِسناد عَلى شرْطِ مُسْلِمٍ، وفيهِ رجلٌ مُخْتَلَفٌ في توْثِيقِهِ .

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Elbetde, Allah Tagala we Onuň perişdeleri sag hatardaky duranlara rahmet we dileg eder”

Salgylanma:

(Ebu Dawud Muslimiň şertine görä rowaýat etdi. Şazz. Onda bir adamyň ynamdarlygyna yhtylaf bar)

1095

وعَنِ البراءِ رضيَ اللَّه عَنْهُ قال: « كُنَّا إِذا صَلَّينَا خَلْفَ رسولِ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم أَحْببْبنَا أَنْ نَكُونَ عَنْ يَمِينِهِ، يُقبِلُ علَينا بِوَجْهِهِ، فَسمِعْتُهُ يقول: « رَبِّ قِنِي عذَابَكَ يَوْمَ تَبْعَثُ أَوْ تَجْمَعُ عبَادَكَ « .رواه مسلم.

Baradan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Biz haçan-da Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň arkasynda namaz okan wagtymyz, namazdan soň bize tarap (yzyna) öwrülende sag tarapyndan öwrülýändigi üçin, biz Onuň sag tarapynda durmagy arzuw ederdik. Bir gezegem bize tarap öwrülende men Onuň şeýle diýenini eşitdim: “Eý Robbum, gullaryňy direlden (ýa-da bir ýere jemlän) günüň meni azabyňdan goraweri!”.

Salgylanma:

(Muslim)

1096

وعَنْ أَبي هُريرةَ رضِيَ اللَّه عنْهُ قال: قالَ رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: «وسِّطُوا الإِمامَ، وَسُدُّوا الخَلَلَ» رواه أبو داود. ( قوله: «سدوا الخلل» صحيح لغيره، وهذا إسناد ضعيف ) .

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Ymamy ortarada goýuň we boşluklary dolduryň!”.

Salgylanma:

“( Ebu Dawud ) (Başy da‘yf, ýagny “ymamy ortarada goýuň” – da‘yf, “boşluklary dolduryň” – sahyh ligaýrihi) “

1097

عنْ أُمِّ المؤمِنِينَ أُمِّ حبِيبَةَ رَمْلةَ بِنتِ أَبي سُفيانَ رضيَ اللَّه عنهما قَالتْ: سَمِعْتُ رسولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يقولُ:» مَا مِنْ عبْدٍ مُسْلِم يُصَلِّي للَّهِ تَعَالى كُلَّ يَوْمٍ ثِنْتَيْ عشْرةَ رَكْعَةً تَطوعاً غَيْرَ الفرِيضَةِ، إِلاَّ بَنَى اللَّه لهُ بَيْتاً في الجَنَّةِ أَوْ إِلاَّ بُنِي لَهُ بيتٌ في الجنَّةِ» .رواه مسلم.

Mu’minleriň enesi Ummu Habibe Ramle bint Ebu Sufýandan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir:

“Haýsy bir musulman, her gün Allah Tagalanyň razylygy üçin parz namazlardan başga on iki rekagat sünnet namazyny[1] okasa, Allah oňa Jennetde bir köşk gurar (ýa-da Jennetde onuň üçin bir köşk gurular)”.

Salgylanma:

(Muslim)

bellikler:

[1] On iki rekagat namazdan maksat bäş wagt parz namazlaryndan öň we soň okalýan sünnet namazlarydyr.

1098

وعَنِ ابنِ عُمَر رَضيَ اللَّه عنْهُما قالَ: صَلَّيْتُ مَعَ رسُول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم رَكْعَتَيْنِ قَبْلَ الظُّهْرِ، وَرَكْعَتَيْنِ بَعْدَهَا، ورَكْعَتيْنِ بَعْدَ الجُمُعةِ، ورَكْعتيْنِ بَعْد المغرِبِ، وركْعتيْنِ بعْد العِشَاءِ. متفقٌ عليه.

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen öýle namazyndan öň iki rekagat we soňundan iki rekagat, juma namazyndan soň iki rekagat, agşam namazyndan soň hem iki rekagat we ýassy namazyndan soň iki rekagat namaz okadym”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1099

وعنْ عبدِ اللَّهِ بن مُغَفَّلٍ رضِيَ اللَّه عنهُ قال: قالَ رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « بَيْنَ كُلِّ أَذانَيْنِ صَلاةٌ، بيْنَ كلِّ أَذَانيْنِ صَلاةٌ بَيْنَ كُلِّ أَذَانَيْنِ صَلاةٌ « وقالَ في الثَالثَة: «لمَنْ شَاءَ« . متفقٌ عليه. المُرَادُ بالأَذَانَيْن: الأَذَانُ وَالإِقَامةُ.

Abdulla ibn Mugaffaldan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem:

“Her azan bilen kamatyň arasynda namaz bardyr. Her azan bilen kamatyň arasynda namaz bardyr. Her azan bilen kamatyň arasynda namaz bardyr” diýenden soňra üçünjisinde: “Okamak isleýän adam üçin” diýipdir.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1100

عن عائشةَ رضِيَ اللَّه عنْهَا أَنَّ النَّبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كانَ لا يدَعُ أَرْبعاً قَبْلَ الظُّهْر ورَكْعَتَيْنِ قبْلَ الغَدَاةِ. رواه البخاري .

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem öýle namazyndan öň okalýan dört rekagat namaz bilen ertir namazynyň parzyndan öň okalýan iki rekagat (sünnet) namazyny asla terk etmezdi”.

Salgylanma:

(Buhary)

1101

وَعنْهَا قالَت: لم يكن النبيُّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم علَى شَيء من النَّوافلِ أشَد تَعاهداً منه علَى ركْعتَي الفَجرِ. مُتَّفَقٌ عليه .

Ýene-de Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ertir namazynyň iki rekagat sünnetine ähmiýet berişi ýaly, hiç bir nepil (sünnet) namazlaryna ähmiýet beren däldir”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

Riyad al-Salihin yslam dininiň meşhur hadys ýygyndysydyr. Takmynan 1,900 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň (S.A.W) sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Riyad al-Salihin Programmasyny

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!