PDF ýükläň

1222

وعن ابنِ عباسٍ رضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قالَ: كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم أَجْوَدَ النَّاسِ وَكَانَ أَجْوَدُ مَا يَكُونُ في رَمَضَانَ حِينَ يَلْقَاهُ جِبْرِيلُ وَكَانَ جِبْرِيلُ يَلْقَاهُ في كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ رَمَضَانَ فَيُدَارِسُهُ القُرْآنَ فَلَرَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم حِينَ يَلْقَاهُ جِبْرِيلُ أَجْوَدُ بِالخَيْرِ مِنَ الرِّيحِ المُرْسَلَةِ » .متفقٌ عليه.

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem juda jomart, sahy adamdy. Onuň has jomart bolýan wagty Remezan aýynda Jebraýyl (aleýhissalam) bilen duşuşýan wagtlarydy. Jebraýyl (aleýhissalam) Remezan aýynyň her gijesi Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen duşup, oňa Kuran okap öwrederdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Jebraýyl (aleýhissalam) bilen duşuşan wagty, haýyr zatlara bolan jomartlygy erkin öwüsýän şemaldan hem beter güýçlüdi”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1223

وَعَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا قَالَتْ: « كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم إِذَا دَخَلَ العَشْرُ أَحْيَى اللَّيْلَ وَأَيْقَظَ أَهْلَهُ وَشَدَّ المِئْزَرَ » .متفقٌ عليه.

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Remezan aýynyň soňky on gününde gijelerini diňe ybadat bilen geçirerdi. Ol maşgala agzalaryny oýaryp, olary hem ybadata çagyrardy. Özüni doly ybadata berip, aýallaryndan uzak durardy” .

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1224

عن أَبي هُريرة رضيَ اللَّه عَنْهُ عن النبيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « لا يتَقَدَّمَنَّ أَحَدُكمْ رَمَضَانَ بِصَومِ يومٍ أَوْ يومَيْنِ إِلاَّ أَن يَكونَ رَجُلٌ كَانَ يصُومُ صَوْمَهُ فَلْيَصُمْ ذلكَ اليوْمَ». متفقٌ عليه.

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Siziň hiç biriňiz bir-iki gün (Remezandan öň) agyz bekläp, Remezany garşy almasyn. Diňe belli günlerde agyz beklemegi adat edinen adam, şol günüň orazasyny tutsun!”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1225

وعن ابنِ عباسٍ رضيَ اللَّه عنهما قال: قالَ رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « لا تَصُومُوا قَبْلَ رَمَضَانَ. صُومُوا لِرُؤْيتِهِ وَأَفْطِرُوا لِرُؤْيَتِهِ فَإِنْ حالَتْ دُونَهُ غَيَايةٌ فأَكْمِلوا ثَلاثِينَ يوماً « رواه الترمذي وقال: حديث حسنٌ صحيحٌ. « الغَيايَة « بالغين المعجمة وبالياءِ المثناةِ من تحت المكررةِ وهِي : السَّحَابةُ.

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Remezandan öň agyz beklemäň. (Remezan aýyny) görüp, oraza tutuň we (Şewwal-Baýram aýyny) görüp hem agzyňyzy açyň. Aýy görmäge bulut päsgel beren ýagdaýynda bolsa, otuz güne tamamlaň!”.

Salgylanma:

(Tirmizi. Ol: Hadys hasan sahyh – diýipdir)

1226

وعنْ أَبي هُريْرَةَ رضِيَ اللَّه عَنْهُ قال : قالَ رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « إِذا بَقِيَ نِصْفٌ مِنْ شَعْبانَ فَلا تَصُومُوا » .رواه الترمذي وقال: حديثٌ حَسَنٌ صحيحٌ .

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Şabanyň soňky ýarymyndan soň agyz beklemäň!”.

Salgylanma:

(Tirmizi. Ol: Hadys hasan, sahyh diýipdir)

1227

وَعَنْ أَبي اليَقظَان عمارِ بنِ يَاسِرٍ رضيَ اللَّه عنْهما قال: « مَنْ صَامَ اليَومَ الَّذِي يُشكُّ فِيهِ فَقَدْ عَصَى أَبا القَاسِمِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم » رواه أبو داود والترمذي وقال : حديثٌ حسن صحيحٌ .

Ebul-Ýakzan Ammar ibn Ýasirden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“(Remezanyň birinji günümi ýa-da Şabanyň soňky günümi belli bolmadyk) şübheli günde oraza tutan adam, Ebul-Kasyma, ýagny Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme boýun egmedik adamdyr”.

Salgylanma:

(Tirmizi. Ol: Hadys hasan sahyh – diýipdir)

1228

َنْ طَلْحَةَ بنِ عُبْيدِ اللَّهِ رضِيَ اللَّه عَنْهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كانَ إِذا رَأَى الهِلالَ قَالَ: « اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ علَيْنَا بِالأَمْنِ والإِيمَانِ وَالسَّلامَةِ والإِسْلامِ رَبِّي ورَبُّكَ اللَّه هِلالُ رُشْدٍ وخَيْرٍ» .رواه الترمذي وقال: حديثٌ حسنٌ .

Talha ibn Ubaýdulladan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (täze) aýy görende şeýle diýerdi:

"“Allahummä ähhilhu ‘alaýnä bil-ämni, wäl-imäni, wäs-sälämäti wäl-Islämi. Robbi wä Robbukallahu, hilälu ruşdin wä hoýrin!”
(Allahym! Bu aýy biziň üçin asudalyk, iman, salamatlyk we Yslam aýyndan eýläweri. Meniň Robbum hem, seniň Robbuň hem Allahdyr. (Goý bu aý) haýyr we dogrulyk aýy bolsun!)”.
"

Salgylanma:

(Tirmizi. Ol: Hadys hasan sahyh diýipdir)

1229

عنْ أَنسٍ رَضِيَ اللَّه عَنْهُ قال: قال رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « تَسَحَّرُوا فَإِنَّ في السُّحُورِ بَركَةً » متفقٌ عليه.

Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Selärlik ediniň, çünki selärlikde bereket bardyr”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1230

وعن زيدِ بن ثابتٍ رَضيَ اللَّه عَنْهُ قال: تَسحَّرْنَا مَعَ رسولِ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم ثُمَّ قُمْنَا إِلى الصَّلاةِ. قِيلَ: كَمْ كانَ بَيْنَهُمَا؟ قال: قَدْرُ خَمْسونَ آيةً. متفقٌ عليه.

Zeýd ibn Säbitden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“Bir gezek biz Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen selärlik edindik, soňra namaza durduk”.
“Selärlik bilen (ertir) namazyň arasynda näçeräk wagt geçdi?” diýip soralanda. “Elli aýat okap boljak wagt” diýdi.
"

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1231

وَعَنِ ابنِ عُمَرَ رَضيَ اللَّه عَنْهُمَا قالَ: كانَ لرسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم مُؤَذِّنَانِ: بلالٌ وَابْنُ أُمِّ مَكْتُومٍ. فَقَالَ رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « إِنَّ بلالاً يُؤَذِّنُ بِلَيْلٍ فَكُلُوا وَاشْرَبُوا حتَّى يُؤَذِّنَ ابْنُ أُمِّ مَكْتُومٍ » قَالَ: وَلَمْ يَكُنْ بَيْنَهُمَا إِلاَّ أَنْ يَنْزِلَ هذا وَيَرْقَى هذا. متفقٌ عليه.

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň iki sany azançysy bardy; Bilal we Ibn Ummu Maktum. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Bilal azany gije aýdar, (ýöne) siz tä Ibn Ummu Mektum azan aýdýança arkaýyn iýip-içiberiň!”[1] diýdi.
Ibn Omar şeýle diýdi: “Bu ikisiniň arasyndaky wagt, biri (azan aýdylýan ýerden) düşüp, beýlekisi bolsa oňa münýänçä geçen aralykdaky wagtdan ybaratdy”.
"

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

bellikler:

[1]Selälik wagty diýdigidir.

1232

وعَنْ عمْرو بنِ العاصِ رَضِيَ اللَّه عَنْهُ أَنَّ رسول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قالَ: « فَضْلُ ما بيْنَ صِيَامِنَا وَصِيامِ أَهْل الكتاب أَكْلَةُ السَّحَرِ». رواه مسلم.

‘Amr Ibn ‘Asdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Biziň orazamyz bilen Ähli-kitabyň (ýagny ýewreýleriň we hristiýanlaryň) orazasynyň arasyndaky tapawut – selärlik naharydyr”.

Salgylanma:

(Muslim)

1233

عَنْ سَهْلِ بنِ سَعْدٍ رضِيَ اللَّه عَنْهُ أَنَّ رسُولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَالَ: « لا يَزالُ النَّاسُ بخَيْرٍ مَا عَجلوا الفِطْرَ » .متفقٌ عليه.

Sähl ibn Sa’ddan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Ynsanlar agyzlaryny näçe howlugyp açdyklaryça, haýyrda bolarlar”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1234

وعن أَبي عَطِيَّةَ قَالَ: دخَلتُ أَنَا ومسْرُوقٌ على عائشَةَ رَضِيَ اللَّه عَنْهَا فقَالَ لهَا مَسْرُوقٌ: رَجُلانِ منْ أَصْحَابِ مُحَمَّدٍ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كلاَهُمَا لا يَأْلُو عَنِ الخَيْرِ: أَحَدُهُمَا يُعَجِّلُ المغْربَ والإِفْطَارَ والآخَرُ يُؤَخِّرُ المغْرِبَ والإِفْطَارَ؟ فَقَالَتْ: مَنْ يُعَجِّلُ المَغْربَ وَالإِفْطَارَ؟ قالَ: عَبْدُ اللَّه ¬ يعني ابنَ مَسْعودٍ ¬ فَقَالَتْ: هكَذَا كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يصْنَعُ. رواه مسلم. قوله: « لا يَأْلُوا » أَيْ لا يُقَصِّرُ في الخَيْرِ.

Ebu ‘Atyýýadan rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“Men we Mesruk iki bolup, Aişanyň (Allah ondan razy bolsun) ýanyna bardyk. Mesruk oňa: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň sahabalaryndan iki adam bar, olaryň ikisi-de haýyr etmekden yza galmaýarlar. Emma olaryň biri hemişe agşam namazyny okamaga we agyz açmaga howlukýar, beýlekisi bolsa, agşam namazyny we agyz açmaklygy gijikdirýär” diýdi. Aişe:
“Olaryň haýsysy agşam namazyny okamaga we agyz açmaga howlukýar?” diýdi. Ol: “Abdulla, ýagny Ibn Mes’ud” diýdi. Aişe: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem hem edil şeýle ederdi” diýdi”. "

Salgylanma:

(Muslim)

1235

وَعَنْ أَبي هُريرَةَ رَضِيَ اللَّه عنْهُ قالَ: قالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال اللَّه عَزَّ وَجَلَّ: { أَحَبُّ عِبَادِي إِليَّ أَعْجَلُهُمْ فِطْراً } .رواه الترمذي وقالَ: حَديثٌ حسنٌ.

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Allah Azza we Jelle şeýle diýipdir: “Meniň iň söýgüli gulum, agzyny açmaly bolanda howlugyp açýan kişidir”.

Salgylanma:

(Tirmizi. Ol: Hadys hasan diýipdir) (Da’yf hadys)

1236

وَعنْ عُمر بنِ الخَطَّابِ رَضِي اللَّه عَنْهُ قالَ : قال رَسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « إِذا أَقْبَلَ اللَّيْلُ مِنْ ههُنَا وأَدْبَرَ النَّهَارُ مِنْ ههُنا وغَرَبتِ الشَّمسُ فَقَدْ أَفْطَرَ الصائمُ » .متفقٌ عليه.

Omar ibn Hattabdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Gije şu tarapdan (ýagny gündogardan) gelip, gündiz hem bu tarapa (ýagny günbatara) tarap gidende we gün ýaşdymy, agzy bekli adam derrew agzyny açar”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1237

وَعَنْ أَبي إِبراهيمَ عبدِ اللَّهِ بنِ أَبي أَوْفى رَضِي اللَّه عنْهُمَا قالَ: سِرْنَا مَعَ رسولِ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم وَهُوَ صائمٌ فَلَمَّا غَرَبتِ الشَّمسُ قالَ لِبْعضِ الْقَوْمِ: « يَا فُلانُ انْزلْ فَاجْدحْ لَنا » فَقَال: يا رَسُول اللَّهِ لَوْ أَمْسَيتَ؟ قالَ: «انْزِلْ فَاجْدَحْ لَنَا » قالَ: إِنَّ علَيْكَ نَهَاراً قال: « انْزلْ فَاجْدَحْ لَنَا » قَالَ: فَنَزَلَ فَجَدَحَ لَهُمْ فَشَرِبَ رسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم ثُمَّ قالَ: « إِذا رَأَيْتُمُ اللَّيْلَ قَدْ أَقْبَلَ مِنْ ههُنَا فَقَدْ أَفْطَرَ الصَائمُ » وأَشارَ بِيَدِهِ قِبَلَ المَشْرِقِ. متفقٌ عليه. قوله: « اجْدَحْ » بجيم ثُمَّ دال ثم حاء مهملتين أَي: اخْلِطِ السَّوِيقَ بالماءِ.

Ebu Ibrahim Abdulla ibn Ebu Ewfadan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“Biz bir gezek Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen (saparda) ýoldadyk. Onuň agzy beklidi. Gün ýaşanda bir adama seslenip: “Pylany! Düş-de, bize sewik[1] garyşdyryp ber!” diýdi. Ol adam: “Ýa Resulallah! Biraz agşam düşýänçä garaşsaňyz bolmaýarmy?” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Düş-de, bize nahary garyp ber!” diýdi. Ol adam: “Sizde henizem gündiz bara” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ýene-de: “Düş-de, bize nahary garyp ber!” diýdi.
Ol adam ýere düşüp, çorbany garyp berdi, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem çorbadan içenden soň eli bilen gündogara tarap yşarat edip, şeýle diýdi: “Bu tarapdan gijäniň gelýänini gördüňizmi, agyz bekleýän adamyň agyz açmaly wagty boldy diýdigidir”.
"

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

bellikler:

[1] Çorbanyň bir görnüşi. Suw bilen garyp ber diýdi.

1238

وَعَنْ سَلْمَانَ بنِ عَامر الضَّبِّيِّ الصَّحَابيِّ رَضِيَ اللَّه عَنْهُ عن النَّبِيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَالَ: «إِذَا أَفْطَرَ أَحَدُكُمْ فَلْيُفْطِرْ عَلى تَمْرٍ فَإِنْ لَمْ يَجدْ فَلْيُفْطِرْ على مَاءٍ فَإِنَّه طَهُورٌ» .روَاهُ أَبو دَاودَ والترمذي وقالَ: حديثٌ حَسَنٌ صحيحٌ.

Selmän ibn ‘Amir Dabbiýýiden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Agzyňyzy açanyňyzda hurma bilen açyň. Eger ýok bolsa onda suw bilen açyň, çünki suw päkdir”.

Salgylanma:

(Ebu Dawud weTirmizi. Ol: Hadys hasan sahyh diýipdir).

1239

وَعَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللَّه عَنْهُ قالَ: كانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يُفْطِرُ قَبْلَ أَنْ يُصَلِّيَ عَلى رُطَبَاتٍ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ رُطَبَاتٌ فَتُمَيرْاتٌ فإِنْ لمْ تَكُنْ تُميرْاتٌ حَسَا حَسَواتٍ مِنْ ماءٍ .رواه أبو داود والترمذي وقال: حديثٌ حسنٌ.

Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem hemişe agşam namazdan öň birnäçe täze hurma bilen agzyny açardy. Eger tapmasa, birnäçe guradylan hurma bilen açardy. Guradylan hurma hem tapmasa, birnäçe owurt suw bilen açardy”.

Salgylanma:

(Ebu Dawud weTirmizi. Ol: Hadys hasan diýipdir)

1240

عنْ أَبي هُرَيرَةَ رضيَ اللَّه عنهُ قالَ: قالَ رسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « إِذا كَانَ يَوْمُ صَوْمِ أَحدِكُمْ فَلا يَرْفُثْ وَلا يَصْخَبْ فَإِنْ سَابَّهُ أَحَدٌ أَوْ قاتَلَهُ فَلْيَقُلْ: إِنِّي صائمٌ» .متفقٌ عليه .

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Agzyňyz bekli mahaly asla hapa söz aýtmaň we hiç kim bilen dawalaşmaň! Eger kimdir-biri size paýyş söz aýtsa ýa-da uruşjak bolup ýanyňyza gelse, oňa: “Meniň agzym bekli” diýip aýdyň”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1241

وعنهُ قال : قال النبيُّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم : « مَنْ لَمْ يَدعْ قَوْلَ الزُّورِ والعمَلَ بِهِ فلَيْسَ للَّهِ حَاجةٌ في أَنْ يَدَعَ طَعامَهُ وشَرَابهُ » . رواه البخاري .

Ýene-de Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Oraza tutan adam ýalan sözlemekden we ýalan işlerden ýüz öwürmese, onuň iýmän-içmän aç oturmagynda Allah üçin hiç hili hajat ýokdur”.

Salgylanma:

(Buhary)

Riyad al-Salihin yslam dininiň meşhur hadys ýygyndysydyr. Takmynan 1,900 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň (S.A.W) sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Riyad al-Salihin Programmasyny

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!