PDF ýükläň

1442

وعن سعْدِ بنِ أَبي وقَّاصٍ رضي اللَّه عَنْهُ أَنَّهُ دَخَل مع رسولِ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم على امْرأَةٍ وبيْنَ يديْهَا نَوىً ¬ أَوْ حصىً ¬ تُسبِّحُ بِه فقال: « أَلا أُخْبِرُك بما هُو أَيْسرُ عَليْكِ مِنْ هذا ¬ أَوْ أَفْضَلُ « فقالَ: « سُبْحانَ اللَّهِ عددَ مَا خَلَقَ في السَّماءِ وَسُبْحانَ اللَّهِ عددَ ما خَلَقَ في الأَرْضِ سُبحانَ اللَّهِ عددَ ما بيْنَ ذلك وسبْحانَ اللَّهِ عدد ما هُوَ خَالِقٌ. واللَّه أَكْبرُ مِثْلَ ذلكَ والحَمْد للَّهِ مِثْل ذلك ولا إِله إِلا اللَّه مِثْل ذلكَ ولا حوْل ولا قُوَّةَ إِلاَّ باللَّه مِثْلَ ذلك « . رواه الترمذي وقال: حديثٌ حسنٌ.

Sa’d ibn Ebu Wakkasdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä,

"ol bir gün Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen bilelikde, öňündäki hurma şänikleri ýa-da ownuk daşlar bilen tesbih edip oturan bir aýalyň ýanyna giripdir. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ol aýala: “Mundan has aňsadyny ýa-da has gowusyny aýdyp bereýinmi?” diýip, soňra:
“Subhanallahi ‘adada mä holäko fis-sämäi, Subhanallahi ‘adada mä holäko fil-ardy, Subhanallahi ‘adada mä holäko mä bäýnä zälikä, Subhanallahi ‘adada mä huwä holik.”
(Subhanallah! – asmandaky ýaradan zatlarynyň sanyça, Subhanallah! – ýerdäki ýaradan zatlarynyň sanyça, Subhanallah! – olaryň arasyndaky ýaradan zatlarynyň sanyça, Subhanallah! – ähli (ýaradan, ýaratjak) zatlarynyň sanyça) diýip aýt. “Allahu Akbär” -i hem şeýle aýt, “Älhämdulilläh”-i hem şeýle aýt, “Lä ilähä illallah!”-y hem şeýle aýt, “Lä häwlä wälä kuwwätä illä billäh!”-i hem şeýle diýip aýt!” diýdi”."

Salgylanma:

(Tirmizi. Ol: Hadys hasan diýipdir) (Da’yf hadys)

1443

وعنْ أَبي مُوسى رضي اللَّه عنْه قال: قالَ لي رسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « أَلا أَدُلُّك على كَنْزٍ مِنْ كُنُوزِ الجنَّةِ؟ « فقلت: بلى يا رسول اللَّه قال: « لا حول ولا قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ « . متفقٌ عليه.

Ebu Musadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Bir gün Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem maňa: “Jennetiň hazynalarynyň biri hakynda aýdyp bereýinmi?” diýdi. Menem: “Hawa, ýa Resulallah, aýdyp ber!” diýdim. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Lä häwlä wälä kuwwätä illä billäh” (Güýç we kuwwat Allahdan başga hiç kimde ýokdur!) diýdi”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1444

وعنْ عائشة رضيَ اللَّه عنْهَا قَالَت: كانَ رسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يذكُرُ اللَّه تَعالى على كُلِّ أَحيانِهِ. رواه مسلم.

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem nähili ýagdaýda bolsa-da, hemişe Allah Tagalany zikr ederdi”[1].

Salgylanma:

(Muslim)

bellikler:

[1] Alymlaryň aýtmagyna görä, şu hadysy delil tutunyp islendik ýagdaýyňda-da täretli, täretsiz islendik wagtyň Allahy zikr edip bolýandygyny aýdýarlar.

1445

وعن ابن عبَّاسٍ رضي اللَّه عنْهما عن النَّبِيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « لو أَنَّ أَحَدكُمْ إِذا أَتَى أَهلَهُ قالَ:بِسْمِ اللَّهِ اللَّهُمَّ جَنِّبْنَا الشَّيطَانَ وَجنِّبِ الشَّيطانَ مارزَقْتَنَا فَقُضِي بيْنهُما ولَدٌ لم يضُرّهُ الشيطان أبداً» . متفقٌ عليه.

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

"“Eger siziň biriňiz (jynsy gatnaşyk üçin) aýalynyň ýanyna baran wagty: “Bismillähi, Allahummä jännibnäş-şäýtonä wä jännibiş-şäýtonä mä rozäktänä!”
(Allahyň ady bilen. Allahym, şeýtany bizden we bize rysk edip beren zadyňdan (ýagny beriljek çagadan) uzaklaşdyr!) diýip aýtsa we şondan soň çagalary bolsa, şeýtan oňa zyýan berip bilmez”.
"

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1446

عن حُذَيْفَةَ وأَبي ذَرٍّ رضيَ اللَّه عَنْهُمَا قالا: كانَ رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم إِذا أَوَى إِلى فِراشِهِ قال: «بِاسمِكَ اللَّهُمَّ أَحْيَا وَأَمُوتُ» وإِذا اسْتيقَظَ قال: « الحمْدُ للَّهِ الذِي أَحْيَانَا بعد مَا أَماتَنَا وَإِليْهِ النُّشورُ « رواه البخاري.

Huzeýfeden we Ebu Zerrden (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, olar şeýle diýipdir:

"“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ýatjak bolup düşegine geçen wagty şeýle diýerdi:
“Bismikallahummä ähýä wä ämutu!” (Allahym! Seniň adyň bilen direlýärinem, ölýärinem!)
Ukydan oýanan wagty bolsa: “Älhämdulillähilläzi ähýänä bä’dama ämätänä wä iläýhin-nuşur!” (Bizi öldürenden soň direlden Allaha hamd (öwgüler) bolsun we (iň soňunda hem) Onuň ýanyna gaýdyp baryljakdyr!) – diýerdi”.
"

Salgylanma:

(Buhary)

1447

وعنْ أَبي هُريرةَ رضي اللَّه عنهُ قال: قالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « إِنَّ للَّهِ تَعالى ملائِكَةً يَطُوفُونَ في الطُّرُق يَلْتَمِسُونَ أَهْلَ الذِّكْرِ فإِذا وَجدُوا قَوْماً يذكُرُونَ اللَّه عَزَّ وَجلَّ تَـنَادَوْا: هَلُمُّوا إِلى حاجتِكُمْ فَيَحُفُّونَهم بِأَجْنِحَتِهم إِلى السَّمَاء الدُّنْيَا فَيَسأَلهُم رَبُّهُم¬ وَهُوَ أَعْلم: ما يقولُ عِبَادِي؟ قال: يَقُولُونَ: يُسبِّحُونَكَ وَيُكَبِّرونَكَ، ويحْمَدُونَكَ، ويُمَجِّدُونَكَ، فيقولُ: هل رأَوْني؟ فيقولون: لا واللَّهِ ما رأَوْكَ فَيَقُولُ: كَيْفَ لو رَأَوْني؟ قال: يقُولُون لو رَأَوْكَ كانُوا أَشَدَّ لكَ عِبادَةً وأَشَدَّ لكَ تمْجِيداً وأَكثرَ لكَ تَسْبِيحاً. فَيَقُولُ: فماذا يَسأَلُونَ؟ قال: يَقُولونَ: يسأَلُونَكَ الجنَّةَ. قالَ: يقولُ: وَهل رَأَوْهَا؟ قالَ: يَقُولُونَ: لا وَاللَّه ياربِّ مَا رأَوْهَا. قَالَ: يَقُولُ: فَكَيْفَ لو رَأَوْهَا؟ قال: يَقُولُونَ: لو أَنَّهُم رأَوْها كَانُوا أَشَدَّ علَيْهَا حِرْصاً، وَأَشَدَّ لهَا طَلَباً، وَأَعْظَم فِيها رغْبة. قَالَ: فَمِمَّ يَتَعَوَّذُونَ؟ قَالَ: يقولُون يَتعَوَّذُونَ مِنَ النَّارِ قال: فَيقُولُ: وهَل رَأَوْهَا؟ قالَ: يقولونَ: لا واللَّهِ ما رأَوْهَا. فَيقُولُ: كَيْف لو رَأوْها؟ قال: يقُولُون: لو رَأَوْهَا كانوا أَشَدَّ منها فِراراً وأَشَدَّ لها مَخَافَة. قَالَ: فيقُولُ: فَأُشْهدُكم أَنِّي قَد غَفَرْتُ لهم قَالَ: يقُولُ مَلَكٌ مِنَ الملائِكَةِ: فِيهم فُلانٌ لَيْس مِنهم إِنَّمَا جاءَ لِحاجَةٍ، قال: هُمُ الجُلَسَاءُ لا يَشْقَى بِهم جلِيسهُم « متفقٌ عليه.

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

"“Elbetde, Allah Tagalanyň ýollarda aýlanyp zikr edýänleri gözläp ýören perişdeleri bardyr. Olar Allah Azza we Jelläni zikr edip oturan bir toparyň üstünden baranlarynda: “Geliň, gözleýän zadyňyz bu ýerde!” diýip çagyrarlar. Olar (şol zikr edýänleri) tä, şu dünýäniň asmanyna[1] çenli ganatlary bilen gurşap alarlar.
Allah olaryň ýagdaýyny (perişdelerden) has gowy bilse-de, perişdelerden:
“Bendelerim näme diýýärler?” diýip sorar. Perişdeler:
“Saňa tesbih, hamd aýdýarlar, tekbir aýdýarlar we Seniň beýikligiňi dile getirýärler!” diýerler. Allah Tagala:
“Olar Meni gördülermi?” diýip sorar. Perişdeler:
“Ýok, Wallahi, olar Seni görmediler” diýerler. Allah Tagala:
“Meni gören bolsalar näme ederdiler?” diýip sorar. Perişdeler:
“Seni gören bolsalar, olar Saňa has köp ybadat ederdiler we Seniň şöhratyňy has beýige çykarardylar hem-de Saňa has köp tesbih ederdiler” diýerler. Allah Tagala:
“Olar menden näme isleýärler?” diýer.
“Jennet isleýärler”.
“Jenneti gördülermi?”
“Ýok, Wallahi, ony görmediler”.
“Jenneti gören bolsalar näme ederdiler?”
“Eger, ony gören bolsalar, ony has beter islärdiler we ony gazanmak üçin höwes edip, köp tagalla ederdiler”.
“Olar nämeden goramagymy isleýärler?”.
“Jähennemden goramagyňy isleýärler”.
“Olar jähennemi gördülermi?”.
“Ýok, Wallahi, ony görmediler”.
“Ony gören bolsalar näme ederdiler?”
“Eger, ony gören bolsalar, ondan has köp gaçardylar we köp gorkakdylar”. Şondan soň Allah Tagala perişdelere:
“Sizi şaýat tutup aýdýaryn, Men olary bagyşladym!” diýer.
Perişdelerden biri: “Olaryň arasynda olardan bolmadyk pylany hem bardy, ol bu ýere başga bir iş üçin gelipdi” diýer. Allah Tagala:
“Olar şeýle bir adamlardyr, olaryň arasynda bile oturanlaram betbagt bolmazlar” diýer”.
"

وفي روايةٍ لمسلِمٍ عنْ أَبي هُريرةَ رضِي اللَّه عنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: « إِنَّ للَّهِ مَلائِكَةً سَيَّارةً فُضلاءَ يتَتَبَّعُونَ مجالِس الذِّكرِ فَإِذا وجدُوا مَجلِساً فِيهِ ذِكْرٌ قَعدُوا معهُم وحفَّ بعْضُهُم بعْضاً بِأَجْنِحَتِهِم حتَّى يَمْلأُوا ما بيْنَهُمْ وَبَيْنَ السَّماءِ الدُّنْيَا. فَإِذا تَفَرَّقُوا عَرجُوا وصعِدوا إِلى السَّماءِ فَيسْأَلهُمُ اللَّهُ عَزَّ وجلَّ ¬ وهُوَ أَعْلَمُ ¬: مِنْ أَيْنَ جِئْتُمْ؟ فَيَقُولُون: جِئْنَا مِنْ عِندِ عِبادٍ لَكَ في الأَرْضِ: يُسبحُونَكَ، ويُكَبِّرُونَكَ، وَيُهَلِّلُونَكَ، وَيحْمَدُونَكَ، وَيَسْأَلُونَكَ. قال: وماذا يسْأَلُوني؟ قَالُوا : يَسْأَلُونَكَ جنَّتَكَ. قال: وهَلْ رَأَوْا جنَّتي؟ قالُوا: لا، أَيْ ربِّ: قال: فكَيْفَ لو رأَوْا جنَّتي؟ قالُوا: ويسْتَجِيرُونَكَ قال: ومِمَّ يسْتَجِيرُوني؟ قالوا: منْ نَارِكَ ياربِّ . قال: وَهَلْ رَأَوْا نَارِي؟ قالوا: لا، قال: فَكَيْفَ لَوْ رَأَوْا نَارِي؟ قالُوا: ويسْتَغْفِرونَكَ، فيقول: قَدْ غفَرْتُ لهُمْ، وأَعطَيْتُهُمْ ما سَأَلُوا، وأَجرْتُهم مِمَّا اسْتَجارُوا. قال: فَيقُولونَ: ربِّ فيهمْ فُلانٌ عبْدٌ خَطَّاءٌ إِنَّمَا مَرَّ، فَجلَس معهُمْ فيقول: ولهُ غفَرْتُ، هُمْ القَوْمُ لا يَشْقَى بِهِمْ جَلِيسُهُمْ «.

Muslimiň bir rowaýatynda: Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

"“Allah Tagalanyň beýleki perişdelerinden başga-da zikr edilýän mejlisleri gözläp, (ýer ýüzünde) aýlanyp ýören perişdeleri bardyr. Haçanda zikr edilýän bir mejlisi tapan wagtlary, olaryň arasynda oturyp, biri-birleriniň üstüne ganatlaryny ýaýyp, tä, (ýer) bilen dünýä asmanynyň aralygy dolýança, olary gurşap alarlar. Olar dargaşanlaryndan soň, perişdeler hem ýokaryk, asmana çykarlar. Hemme zady perişdelerinden has gowy bilip duran, Gudratygüýçli we Beýik Allah Tagala olardan:
“Nireden geldiňiz?” diýip sorar. Perişdeler:
“Ýerdäki käbir gullaryň ýanyndan geldik. Olar Saňa tesbih edip, (Subhanallah) diýýärler, tekbir edip (Allahu Äkbar) diýýärler, tehlil aýdyp (Lä ilähä illallah) diýýärler, tahmid edip (Älhämdulilläh) diýýärler we Senden (bir zat) isleýärler” diýerler. Allah Tagala:
“Olar Menden näme isleýärler?” diýer. Perişdeler:
“Jennetiňi isleýärler” diýerler.
“Olar Meniň Jennetimi gördülermi?” diýer.
“Ýok, ýa Robb (görmediler)!” diýerler.
“Jennetimi gören bolsalar näme ederdiler?” diýer. Perişdeler ýene-de:
“Olar Senden goramagyňy isleýärler” diýerler.
“Nämeden goramagymy isleýärler?” diýer.
“Dowzahyňdan ýa Robb!” diýerler.
“Olar Meniň dowzahymy gördülermi?” diýer. Perişdeler:
“Ýok” diýerler.
“Dowzahymy gören bolsalar näme ederdiler?” diýer. Perişdeler ýene-de:
“Olar Senden bagyşlamagyňy isleýärler” diýerler. Allah Tagala:
“Men olary bagyşladym. Islän zatlaryny hem berdim. Goramagymy islän zatlaryndan hem goradym!” diýer. Perişdeler:
“Ýa Robb! Olaryň arasynda gaty köp günä işläp ýören pylan guluňam bardy, ol şol ýerden geçip barýarka ýöne olaryň arasynda geçip oturdy” diýerler. Allah Tagala:
“Men ony hem bagyşladym. Çünki, olar şeýle bir adamlardyr, olar bilen oturanlar hem betbagt, erbet bolup bilmez” diýer”.
"

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

bellikler:

[1]Birinji gat asmana çenli

1448

وعنهُ عنْ أَبي سعيدٍ رضِي اللَّه عنْهُمَا قالا : قَالَ رسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « لا يَقْعُدُ قَوْمٌ يذْكُرُونَ اللَّهَ إِلاَّ حفَّتْهُمُ الملائِكة وغشِيتهُمُ الرَّحْمةُ ونَزَلَتْ علَيْهِمُ السَّكِينَة وذكَرَهُم اللَّه فِيمن عِنْدَهُ « . رواه مسلم.

Ýene-de ondan we Ebu Sa’yddan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Bir kowum, jemagat Allahy zikr edip ýatlamak üçin bir ýerde otursalar, perişdeler olaryň daşyny gurşap alar, rahmet olary gaplap alar, üstlerine sekinet (rahatlyk) iner hem-de Allah olary ýanyndakylarynyň arasynda ýatlar”.

Salgylanma:

(Muslim)

1449

وعن أَبي واقِدٍ الحارِثِ بن عَوْفٍ رضيَ اللَّه عنْهُ أَنَّ رسُولِ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم بيْنَما هُو جَالِسٌ في المسْجِدِ والنَّاسُ معهُ إِذ أَقْبلَ ثَلاثَةُ نَفَرٍ فأَقْبَل اثْنَانِ إِلى رسولِ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم وذَهَب واحدٌ فَوقَفَا على رسول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم. فَأَمَّا أَحدُهُما فرأَى فُرْجَةً في الحلْقَةِ فجَلَسَ فيها وأَمَّا الآخَرُ فَجَلَس خَلْفَهُمْ وأَمَّا الثالثُ فَأَدبر ذاهباً. فَلمَّا فَرَغَ رسُول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: أَلا أُخبِرُكم عن النَّفَرِ الثَّلاثَةِ أَمَّا أَحدُهم فَأَوى إِلى اللَّهِ فآواه اللَّه ، وأَمَّا الآخرُ فَاسْتَحْيي فاستحيي اللَّهُ مِنْهُ ، وَأَمَّا الآخرُ فأَعْرضَ فأَعْرض اللَّهُ عنْهُ «. متفقٌ عليه.

Ebu Wakyd El-Leýsiden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem mesjitde adamlar bilen bile otyrka, üç sany adam geldi. Olaryň ikisi Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna bardy, üçünjisi bolsa çykyp gitdi”.
(Bu hadysy rowaýat eden adam) şeýle diýdi: “Ol ikisi Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna gelip durdy. Olaryň biri jemagatyň arasynda bir boş ýer gördi we şol ýerde oturdy. Beýlekisi bolsa jemagatyň arkasyna, yza geçip oturdy. Üçünjisi bolsa yzyna öwrülip çykyp gitdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem sözüni tamamlandan soň “Bu üç adam hakynda habar bereýinmi?” diýip, şeýle diýdi: “Bularyň biri Allaha sygyndy, Allah hem ony öz penasyna aldy. Beýlekisi (adamlary biynjalyk etmekden) utandy, Allah hem oňa (azap bermekden) utandy. Emma üçünjisi (Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň mejlisinden) ýüz öwürdi, Allah hem ondan ýüz öwürdi”.
"

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1450

وعن أبي سعيد الخُدْريِّ رضي اللَّه عنْهُ قال: خَرج معاوِيَة رضي اللَّه عَنْهُ علَى حَلْقَةٍ في المسْجِدِ فقال: ما أَجْلَسكُمْ؟ قالُوا: جلَسْنَا نَذْكُرُ اللَّه. قَالَ: آللَّهِ ما أَجْلَسكُم إِلاَّ ذَاكَ؟ قالوا: ما أَجْلَسنَا إِلاَّ ذَاكَ قال: أَما إِنِّي لَمْ أَسْتَحْلِفْكُم تُهْمةً لَكُم وما كانَ أَحدٌ بمنْزِلَتي مِنْ رسُولِ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم أقلَّ عنْهُ حَدِيثاً مِنِّي: إِنَّ رسُول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم خرَج علَى حَلْقَةٍ مِن أَصحابِه فقال: « ما أَجْلَسكُمْ ؟ « قالوا: جلَسْنَا نَذكُرُ اللَّه ونحْمدُهُ علَى ماهَدَانَا لِلإِسْلامِ ومنَّ بِهِ عليْنا. قَال: « آللَّهِ ما أَجْلَسكُمْ إِلاَّ ذَاكَ؟« قالوا: واللَّه ما أَجْلَسنا إِلاَّ ذَاكَ. قالَ: « أَما إِنِّي لَمْ أَسْتَحْلِفْكُمْ تُهمةً لكُمْ ولِكنَّهُ أَتانِي جبرِيلُ فَأَخْبرني أَنَّ اللَّه يُباهِي بِكُمُ الملائكَةَ « .رواهُ مسلمٌ .

Ebu Sa’yd El-Hudrydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“Bir gün Mu’awiýe radyýallahu anhu mesjitde tegelenip oturan bir toparyň ýanyna baryp: “Siz bu ýerde näme sebäpden otyrsyňyz?” diýip sorady. Olar: “Allahy zikr edip otyrdyk” diýdiler. Ol: “Allahyň hatyrasyna dogryňyzy aýdyň, bu ýerde diňe şonuň üçin otyrsyňyzmy?” diýip sorady. Olar: “Hawa, diňe şonuň üçin otyrdyk” diýdiler. Mu’awiýe:
“Men size ynanmaýandygym üçin ant içiň diýmedim. Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme meniň ýaly ýakyn bolup, menden az hadys rowaýat eden başga adam ýokdur. Bir gün Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem tegelenip oturan sahabalarynyň ýanyna gelip: “Siz bu ýerde näme sebäpden otyrsyňyz?” diýip sorady. Sahabalar: “Allahyň bizi Yslam dinine hidaýat edendigi üçin hem-de bize ony (uly bir nygmat edip) berendigi üçin Oňa zikr edip, Ony öwüp otyrdyk” diýdiler. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem:
“Allahyň hatyrasyna dogryňyzy aýdyň, bu ýerde diňe şonuň üçin otyrsyňyzmy?” diýip sorady. Sahabalar: “Allaha kasam bolsun, diňe şonuň üçin otyrdyk” diýdiler. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Men size ynanmaýandygym üçin kasam ediň diýmedim. Ýöne maňa Jebraýyl (aleýhissalam) gelip, Allahyň perişdeleriň öňünde siziň bilen buýsanýandygyny habar berdi, (şonuň üçin soradym)” diýdi”.
"

Salgylanma:

(Muslim)

1451

وعنْ أَبي هريرة رضي اللَّه عنهُ قال: قالَ رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « مَنْ قال حِينَ يُصْبِحُ وحينَ يُمسِي: سُبْحانَ اللَّهِ وبحمدِهِ مِائَةَ مَرةٍ لَم يأْتِ أَحدٌ يوْم القِيامة بأَفضَلِ مِما جَاءَ بِهِ إِلاَّ أَحدٌ قال مِثلَ مَا قال أَوْ زَادَ « رواهُ مسلم .

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Kim irden, agşam “Subhanallahi wä bihämdihi” diýip ýüz gezek gaýtalasa, Kyýamat güni, şonuňkyça (ýüz gezek) gaýtalan ýa-da ondan has köp gaýtalan adamdan başga hiç kim, şonuňky ýaly gowy, fazylatly zikr (sogap) bilen gelip bilmez”.

Salgylanma:

(Muslim)

1452

وعَنهُ قال: جاءَ رجُلٌ إِلى النَّبِيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم فقال: يا رسُول اللَّهِ ما لَقِيتُ مِنْ عَقْربٍ لَدغَتني البارِحةَ قال: « أَما لَو قُلتَ حِينَ أمْسيت: أعُوذُ بِكَلماتِ اللَّهِ التَّامَّاتِ منْ شَرِّ ما خَلَقَ لم تَضُرَّك « .رواه مسلم.

Ýene-de Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä,

bir adam Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna gelip: “Ýa Resulallah! Düýn agşamky çakan içýandan çeken ejrimi (bir görsediňiz)!” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Eger sen agşam düşende “Auzu bikälimätillähi- tämmäti min şärri mä holäk!”[1] diýip aýdan bolsadyň, ol saňa zyýan ýetirip bilmezdi” diýdi”.

Salgylanma:

(Muslim)

bellikler:

[1] Doganyň manysy: “Ýaradan zatlarynyň şerinden Allahyň kämil kelimelerine sygynýaryn”.

1453

وعنْهُ عن النبيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم أَنَّه كان يقول إِذَا أَصْبَحَ: اللَّهُمَّ بِكَ أَصْبحْنَا وبِكَ أَمسَيْنَا وبِكَ نَحْيا وبِكَ نَمُوتُ وَإِلَيْكَ النُّشُورُ» وإِذا أَمْسى قال: « اللَّهُمَّ بِكَ أَمْسَيْنَا، وبِكَ نَحْيا ، وبِك نمُوتُ وإِلَيْكَ المَصِير». رواه أَبو داود والترمذي وقال: حديث حسن.

Ýene-de Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä,

"Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem daň atanda şeýle doga ederdi:
“Allahummä bikä äsbahnä wä bikä ämsäýnä wä bikä nähýä wä bikä nämutu wä iläýkän-nuşur!”
(Allahym! Seniň bilen daňa çykdyk, Seniň bilen agşama ýetdik we Seniň islegiň bilen ýaşap, Seniň islegiň bilen hem öleris we ýene-de Seniň ýanyňa direlip bararys!)
Agşam düşende hem şeýle doga ederdi:
“Allahummä bikä ämsäýnä wä bikä nähýä wä bikä nämutu wä iläýkäl-masyr!”
(Allahym! Seniň bilen agşama ýetdik we Seniň islegiň bilen ýaşap, Seniň islegiň bilen hem öleris we Seniň ýanyňada gaýdyp bararys!). "

Salgylanma:

(Ebu Dawud we Tirmizi. Ol: Hadys hasan diýipdir)

1454

وعنهُ أَنَّ أَبا بَكرٍ الصِّدِّيقَ رضيَ اللَّه عنه قال: يَا رَسُولَ اللَّهِ مُرْنِي بِكَلمَاتٍ أَقُولُهُنَّ إِذَا أَصْبَحْتُ وإِذَا أَمْسَيتُ قال: قُلْ: « اللَّهُمَّ فَاطِرَ السَّمَواتِ والأرضِ عَالمَ الغَيْب وَالشَّهَادةِ ربَّ كُلِّ شَيءٍ وَمَلِيكَهُ . أَشْهَدُ أَن لاَ إِله إِلاَّ أَنتَ أَعُوذُ بكَ منْ شَرِّ نَفسي وشَرِّ الشَّيْطَانِ وَشِرْكهِ » قال: « قُلْها إِذا أَصْبحْتَ، وَإِذا أَمْسَيْتَ، وإِذا أَخذْتَ مَضْجِعَكَ» رواه أبو داود والترمذي وقال: حديثٌ حسنٌ صحيحٌ.

Ýene-de Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä,

"Ebu Bekr Es-Syddyk (Allah ondan razy bolsun) Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme: “Ýa Resulallah, maňa irden we agşam okar ýaly sözlerden öwretseňiz” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oňa şeýle diýip aýt diýdi:
“Allahummä fatyros-sämäwäti wäl-ardy ‘alymäl-goýbi wäş-şähädäti robbä kulli şäýin wä mälikähu. Äşhädu än lä ilähä illä Äntä ‘auzu bikä min şärriş-şäýtoni wä şirkihi!”
(Eý, gökleri we ýeri ýaradan, görünýän we görünmeýän zatlary bilýän, her bir zadyň Robby we Eýesi bolan Allahym! Senden başga hiç hili hudaýyň ýokdugyna şaýat bolýaryn. Öz nebsimiň şerinden we şeýtanyň şerinden hem-de onuň şirke (köp hudaýlyga) çagyrmagyndan Saňa sygynýaryn).
“Bu sözleri irden, agşam we düşegiňe geçip ýatjak bolaňda-da aýt!” diýdi”.
"

Salgylanma:

(Ebu Dawud weTirmizi. Ol: Hadys hasan sahyh diýipdir)

1455

وعَن ابْن مَسْعُودٍ رضي اللَّه عنهُ قالَ: كانَ نبيُّ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم إِذَا أَمسى قال: أَمْسَيْنَا وأَمْسى المُلكُ للَّهِ، والحمْدُ للَّهِ، لاَ إِلهَ إِلاَّ اللَّه وحْدَهُ لاَ شَريكَ لَه « قالَ الرواي: أَرَاهُ قال فيهِنَّ: « لهُ المُلكُ وَلَه الحمْدُ وهُوَ عَلى كلِّ شَيءٍ قدِيرٌ، ربِّ أَسْأَلُكَ خَيْرَ مَا في هذِهِ اللَّيلَةِ، وَخَيْرَ مَا بَعْدَهَا، وأَعُوذُ بِكَ منْ شَرِّ مَا في هذِهِ اللَّيْلَةِ وشَرِّ ما بعْدَهَا، ربِّ أَعُوذُ بِكَ من الكَسَلِ، وَسُوءِ الكِبْرِ، أعوذُ بِكَ منْ عذَابٍ في النَّار، وَعَذَابٍ في القبر» وَإِذَا أَصْبحَ قال ذلك أَيْضاً: « أَصْبحْنَا وَأَصْبَحَ المُلْك للَّهِ .«رواه مسلم.

Ibn Mes’uddan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem agşam bolanda şeýle doga ederdi:
“Ämsäýnä wä ämsäl-mulku lillähi, wälhämdulillähi, Lä ilähä illallahu wähdähu lä şärikä lähu. Lahul-mulku wä lähul-hamdu wä huwä ‘ala kulli şäýin kodir. Robbi äsälukä hoýro mä fi häzihil-läýlätä, wä mä ba’dähä, wä a’uzu bikä min şärri mä fi häzihil-läýlätä wä şärri mä ba’dähä. Robbi a’uzu bikä minäl-käsäli, wä suil-kibri, a’uzu bikä min ‘azäbin fin-näri, wä ‘azäbin fil-kobri!”
(Biz we Allahyň mülkindäki ähli zatlar bolup agşama girdik. Allaha şükürler bolsun, Allahyň ýeke Özünden başga (ybadata hakly) hiç hili hudaý ýokdur. Onuň hiç hili şärigi ýokdur. Ähli mülk we öwgüler Oňa degişlidir. Onuň her bir zada güýji ýetýändir. Robbum! Bu gijäniň haýryny we ondan soňky geljek haýyrlary Senden soraýaryn we bu gijäniň şerinden we ondan soňky geljek şerlerden Saňa sygynýaryn. Robbum! Ýaltalykdan we ynsany perişan edýän garrylykdan Saňa sygynýaryn. Dowzahyň azabyndan we gabyr azabyndan Saňa sygynýaryn!)
Irden daň atanda bolsa:
“Asbahna wä asbahal-mulku lilläh.....” (Biz we Allahyň mülkündäki ähli zatlar bolup daňymyzy atyrdyk...) diýip, (gije diýen ýerlerine daň sözüni goýup) şu ýokardaky dogany okardy”.
"

Salgylanma:

(Muslim)

1456

وعنْ عبدِ اللَّهِ بنِ خُبَيْب بضَمِّ الْخَاءِ المُعْجَمَةِ¬ رضي اللَّه عَنْهُ قال : قال لي رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: «اقْرأْ: قُلْ هوَ اللَّه أَحَدٌ ، والمعوِّذَتَيْن حِينَ تُمْسِي وَحِينَ تُصبِحُ، ثَلاثَ مَرَّاتٍ تَكْفِيكَ مِنْ كلِّ شَيْءٍ «. رواهُ أَبو داود والترمذي وقال: حديثٌ حسن صحيح.

Abdulla ibn Hubeýbden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem maňa şeýle diýdi: “Agşam we ertir irden “Kul huwallahu ähäd we mu’awwizeteýn” (Falak we Nas) sürelerini üç gezek oka! Bular seni her dürli erbetlikden goramak üçin ýeterlikdir”.

Salgylanma:

(Ebu Dawud weTirmizi. Ol: Hadys hasan sahyh diýipdir)

1457

وعنْ عُثْمَانَ بْنِ عَفَانَ رضيَ اللَّه عنهُ قالَ: قالَ رَسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: «مَا مِنْ عَبْدٍ يَقُولُ في صَبَاحِ كلِّ يَوْمٍ ومَسَاءٍ كلِّ لَيْلَةٍ :بِسْمِ اللَّهِ الَّذِي لاَ يَضُرُّ مَع اسْمِهِ شيء في الأرضِ ولا في السماءِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعلِيمُ، ثلاثَ مَرَّاتٍ، إِلاَّ لَمْ يَضُرَّهُ شَيءٌ» . رواه أبو داود، والتِّرمذي وقال: حديث حسن صحيح.

Osman ibn Affandan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

"“Kimde-kim her gün irden we agşam üç gezek: “Bismillähilläzi lä ýadurru ma’a ismihi şäý’un fil-ardy wälä fissämäi wä huwäs-Sami’ul-‘Alim!”
(Allahyň ady bilen, Onuň ady bilen asmandaky we ýerdäki hiç bir zat zyýan ýetirip bilmez. Ol her bir zady Eşidýändir, Bilýändir) – diýse, oňa hiç bir zat zyýan ýetirip bilmez”. "

Salgylanma:

(Ebu Dawud weTirmizi. Ol: Hadys hasan sahyh diýipdir)

1458

وعنْ حُذيفةَ وأَبي ذرٍّ رضي اللَّه عنْهما أَنَّ رسُول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كانَ إِذَا أَوَى إِلَى فِرَاشِهِ قالَ: «باسْمِكَ اللَّهُمَّ أَحْيَا وَأَمُوتُ «. رواه البخاري .

Huzeýfe we Ebu Zerrden (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä,

Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem düşegine geçip ýatjak bolan wagty şeýle diýerdi: “Bismikäl-lohummä ähýä wä ämutu!” (Allahym! Seniň adyň bilen direlýärinem, ölýärinem!)”.

Salgylanma:

(Buhary)

1459

وعَنْ عليٍّ رضي اللَّه عَنْهُ أَنَّ رسُولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قالَ له وَلِفَاطِمةَ رضيَ اللَّه عنهما: « إِذَا أَوَيْتُمَا إِلى فِراشِكُما أَوْ إِذَا أَخَذْتُمَا مَضَاجِعَكُما ¬فَكَبِّرا ثَلاثاً وَثَلاثِينَ، وَسَبِّحَا ثَلاثاً وثَلاثِينَ، وَاحْمَدَا ثَلاثاً وَثَلاثِين « وفي روايةٍ: « التَّسْبِيحُ أَرَبعاً وَثَلاثِينَ « وفي روايةٍ : « التَّكبيرُ أَربعاً وَثَلاثِينَ « .متفقٌ عليه.

Alydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Oňa we Fatyma (Allah olardan razy bolsun) şeýle diýipdir:

"“Ýatmak üçin düşegiňize geçen wagtyňyz, otuz üç gezek “Allahu Akbär”, otuz üç gezek “Subhanallah” we otuz üç gezek “Älhämdulilläh” diýiň!”.
Başga bir rowaýatda: “Otuz dört gezek “Subhanallah” – diýiň!” diýip gelýär.
Ýene bir rowaýatda: “Otuz dört gezek “Allahu Akbär” – diýiň!” diýip gelýär.
"

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1460

وعن أَبي هُريرةَ رَضِيَ اللَّه عنهُ قال: قال رسولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « إِذا أَوَى أَحَدُكُم إِلى فِراشِهِ، فَلْيَنْفُض فِراشَهُ بداخِلَةِ إِزَارِهِ فإِنَّهُ لاَ يَدْرِي مَا خَلَفَهُ عَلَيْهِ ثُمَّ يَقُولُ: بِاسْمِكَ رَبِّي وَضَعْتُ جَنْبي، وَبِكَ أَرْفَعُهُ، إِنْ أَمْسَكْتَ نَفْسِي فَارْحَمْها، وإِنْ أَرْسَلْتَهَا، فَاحْفَظْهَا بِمَا تَحْفَظُ بِه عِبادَكَ الصَّالحِينَ « . متفقٌ عليه.

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

"“Siziň biriňiz düşegine geçip ýatjak wagty, eşiginiň bir ujy bilen düşegini silksin. Çünki, düşeginden çykansoň haýsy zyýan beriji (mör-möjekleriň) ol ýere girendigini bilmez, soňra şeýle diýsin:
“Bismikä Robbi wada’tu janbi, wä bikä ärfa’uhu, in ämsäktä näfsi färhämhä, wä in ärsältähä fähfäzhä bimä tähfäzu bihi ‘ybädäkäs-solihin!”
(Robbum! Seniň adyň bilen düşekde ýatdym ýene-de Seniň adyň bilen düşegimden turaryn. Eger (ukuda wagtym) janymy alsaň, onda Sen oňa rehim et we eger-de ony yzyna goýberseň, salyh bendeleriňi goraýşyň ýaly ony hem goraweri!).
"

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1461

وعنْ عائشةَ رضي اللَّه عنْها أَنَّ رسول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كان إِذَا أَخَذَ مضْجعَهُ نَفَثَ في يدَيْهِ وَقَرَأَ بالْمُعَوِّذاتِ ومَسح بِهمَا جَسَدَهُ . متفقٌ عليه.

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä,

Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem düşegine geçip ýatjak wagty iki eline çüfläp, “Kul huwallahu ähäd we mu’awwizeteýn” (Falak we Nas) sürelerini okap, endamyna sürterdi”.

وفي رواية لهما: أَنَّ النبيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كَانَ إِذَا أَوى إِلى فِرَاشِهِ كُلَّ لَيْلةٍ جمَع كَفَّيْهِ ¬ثُمَّ نفَثَ فيهما فَقَرأَ فِيهما: قُلْ هُوَ اللَّه أَحَدٌ، وقُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الفلَقِ، وَقُلْ أَعُوذُ بِربِّ النَّاسِ، ثُمَّ مَسَحَ بِهِمَا ما اسْتطاعَ مِن جسَدِهِ يبْدَأُ بِهما عَلَى رَأْسِهِ وَوجهِهِ وما أَقبلَ مِنْ جَسَدِهِ يَفْعَلُ ذلكَ ثَلاَثَ مرَّات . متفقٌ عليه. قال أَهلُ اللُّغَةِ: « النَّفْثُ « نَفخٌ لَطِيفٌ بِلاَ رِيقٍ.

Buharynyň we Muslimiň başga bir rowaýatlarynda şeýle gelýär:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem her gije düşegine geçip ýatjak wagty ellerini birleşdirip, çüflärdi we “Kul huwallahu ähäd, Kul a’uzu birobbil-falak we Kul a’uzu birobbin-nas” sürelerini okap, soňra kellesinden başlap, ýüzi we bedeniniň öň taraplaryna, eliniň ýeten ýerlerine sürterdi we muny üç gezek gaýtalardy”. (Muttafakun aleýhi) (Çüflemek diýmek tüýküliksiz üflemek diýmekdir)

Salgylanma:

“(Muttafakun aleýhi) “

Riyad al-Salihin yslam dininiň meşhur hadys ýygyndysydyr. Takmynan 1,900 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň (S.A.W) sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Riyad al-Salihin Programmasyny

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!