PDF ýükläň

1642

"وعَنْ أسْمَاءَ رضي اللَّه عنْهَا أنَّ امْرأَةً سألتِ النبيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم فَقَالتْ: يا رَسُولَ اللَّه إنَّ ابْنَتِي أصَابَتْهَا الْحَصْبةُ فتمرَّقَ شَعْرُهَا وإنِّي زَوَّجْتُها أفَأَصِلُ فِيهِ؟ فقال: « لَعَنَ اللَّه الْواصِلة والْمَوصولة ». متفقٌ عليه.
قَوْلَهَا : « فَتَمرَّقَ » هو بالرَّاءِ ، ومعناه : انْتَشَرَ وَسَقَطَ ، « والْوَاصِلة » : التي تَصِلُ شَعْرهَا ، أو شَعْر غيرها بشَعْرٍ آخر . « والمَوْصُولة »: التي يُوصَلُ شَعْرُهَا . « والمُستَوصِلَةُ » : التي تَسْأَلُ منْ يَفْعَلُ ذلكَ لَهَا .
"

Esmadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, bir aýal Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemden:

“Ýa, Resulallah! Gyzyma gyzamyk keseli degip saçlary döküldi, men gyzymy (ýaňy-ýakynda) durmuşa çykarypdym, (dökülen saçlarynyň deregine başga saçlary) goýdursam bolarmy?” diýip sorady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Allah (saça saç) sepledýäne we sepläp berýäne nälet etdi” diýdi.

وفي روايةٍ : « الواصِلَةَ ، والمُسْتوصِلَةَ ».

Başga bir rowaýatda:

“(Saç) sepleýäne we sepläp ber diýýäne-de nälet etdi”.

وعَنْ عائشة رضي اللَّه عنْهَا نَحْوُهُ .متفقٌ عليه .

“Aişadanam (Allah ondan razy bolsun), şuňa meňzeş bir hadys rowaýat edilipdir”. (Muttafakun aleýhi)

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1643

وَعَنْ حميْدِ بن عبْدِ الرَّحْمن أنَّهُ سمع مُعاويَةَ رضي اللَّه عنْهُ عامَ حجَّ علَى المِنْبَر وَتَنَاول قُصَّةً مِنْ شَعْرٍ كَانَتْ في يد حَرِسيٍّ فَقَالَ: يا أهْل المَدِينَةِ أيْنَ عُلَمَاؤكُمْ ؟ سمِعْتُ النبيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَنْهَى عنْ مِثْلِ هَذِهِ ويقُولُ: « إنَّمَا هَلَكَتْ بنُو إسْرَائِيل حِينَ اتَّخَذَهَا نِسَاؤُهُمْ » .متفقٌ عليه.

Humaýd ibn Abdurrahmandan rowaýat edilmegine görä,

ol Mugawiýäniň (Allah ondan razy bolsun) haj eden ýyly, bir sakçysynyň elinden bir gysym saç alyp, münberiň üstüne çykyp, şeýle diýendigini eşitdim: “Eý, Medinäniň ýaşaýjylary! Hany, nirede siziň alymlaryňyz?! Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle zatlary gadagan edip: “Ysraýyl ogullary (ýewreýler), aýallary şular ýaly zatlary ulanyp başlanlaryndan soň heläk boldular” diýip aýdanyny eşidipdim” diýdi.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1644

وعَنِ ابنِ عُمر رضي اللَّه عنْهُ أنَّ رسُولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم لَعَنَ الْواصِلَةَ وَالمُسْتوصِلَةَ والْوَاشِمَة والمُستَوشِمة. متفقٌ عليه.

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä,

(Muttafakun aleýhi)

1645

"وعن ابنِ مَسعُودٍ رضي عنْهُ قَال: لعنَ اللَّه الْواشِماتِ والمُستَوشمات والمُتَنَمِّصات والمُتَفلِّجات لِلحُسْن، المُغَيِّراتِ خَلْقِ اللَّه فَقَالَتْ لَهُ امْرأَةٌ في ذلكَ فَقَالَ: وما لي لا ألْعَنُ مَنْ لَعَنَ رَسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم وَهُو في كتاب اللَّه؟ قَالَ اللَّه تَعالى: { وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَما نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا } [ الحشر: 7 ] . متفقٌ عليه .
« المُتَفَلِّجةُ »: هي التي تبْرُدُ مِنْ أسْنَانِهَا لِيَتَباعدَ بعْضُها مِنْ بعْضٍ قَليلاً وتُحَسِّنُهَا وهُوَ الْوَشْـرُ، والنَّامِصَةُ: هِي التي تَأْخُذُ مِنْ شَعْرِ حـاجب غَيْرِهَا وتُرَقِّقُهُ لِيـصِيـرَ حَسناً، والمُتَنمِّصةُ: التي تَأمُرُ منْ يفْعَلُ بِهَا ذَلِكَ.
"

Ibnu Mes’uddan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“Tatuirowka edýäne we etdirýäne, gaşlaryny ütdürýänlere, owadan görünjek bolup (dişleriniň arasyny) igeleýänlere hem-de Allahyň ýaradyş şeklini üýtgedýänlere, Allah nälet etsin!”.
Bir aýal, näme üçin ol beýle diýýär, diýip sorady. Ibnu Mes’ud: “Men näme üçin Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň näletlän adamsyny näletlemeli dälmişim?! Bu Allahyň Kitabynda bar ahyryn? Allah Tagala şeýle diýýär:
“Pygamber size nämäni berse (emr etse, şony) alyň, nämäni gadagan (haram) etse, şondan gaçyň!”. (Haşr-7)
"

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1646

عنْ عَمْرِو بنِ شُعَيْبٍ عن أبيهِ ، عنْ جَدِّهِ رضي اللَّه عَنْهُ عنِ النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَالَ: « لاَ تَنْتِفُوا الشَّيْبَ فَإنَّهُ نُورُ المُسْلِمِ يوْمَ الْقِيامةِ » .رواهُ أبو داودَ والتِّرْمِذِيُّ، والنسائِيُّ بأَسَانِيدَ حسنَةٍ ، قَالَ الترمذي: هُو حديثٌ حَسَنٌ.

‘Amr ibn Şu’aýb kakasyndan ol hem atasyndan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat etmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Ak gyllaryňyzy ýolmaň, çünki ol Kyýamat güni musulmanyň nurydyr”.

Salgylanma:

(Ebu Dawud, Tirmizi we Nisai hasan isnadlar bilen. Tirmizi: Hadys hasan diýipdir)

1647

وعنْ عائِشَةَ رضي اللَّه عَنْهَا قَالَتْ: قَالَ رسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « منْ عمِل عملاً لَيْس عليهِ أمْرُنَا فهُو رَدُّ » .رواه مسلم.

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Bir kişi biziň dinimizde bolmadyk bir amaly etse, ol zat şol kişiniň özüne gaýtarylyp, onuň bilen amal edilmez)”.

Salgylanma:

(Muslim)

1648

عنْ أبي قَتَادةَ رضي اللَّه عَنْهُ عنِ النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَال: « إذَا بال أحدُكُمْ فَلاَ يأْخُذَنَّ ذَكَرهُ بِيَمِينِهِ وَلاَ يسْتَنْجِ بِيمِينِهِ ولاَ يتنَفَّسْ في الإنَاءِ ». متفقٌ عليه . وفي الْباب أحاديثٌ كَثِيرةٌ صحِيحةٌ.

Ebu Katadadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Siziň biriňiz buşugan wagty, asla zekerini[1] sag eli bilen tutmasyn, sag eli bilen synja etmesin we bir zat içen wagty, gabyň içine demini alyp goýbermesin!”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi) . (Bu hakda sahyh hadyslar köpdür)

bellikler:

[1] Jyns organy

1649

عنْ أبي هُريرةَ رضي اللَّه عنْهُ أنَّ رسُول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَالَ: « لا يمْشِ أحدُكُم في نَعْلٍ واحِدَةٍ لِينْعَلْهُما جمِيعاً أوْ لِيخْلَعْهُمَا جمِيعاً ».

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Hiç biriňiz täk köwüşde gezmesin. Ýa ikisinem bile geýsin ýa-da ikisinem çykarsyn!”.

وفي روايةٍ « أوْ لِيُحْفِهِما جميعاً » .متفقٌ عليْهِ .

Başga bir rowaýatda:

“Ýa-da aýakýalaňaç gezsin!” diýip gelýär.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1650

وعنه قَال : سمِعتُ رسُول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَقُولُ: « إذَا انْقَطَعَ شِسْعُ نَعْلِ أحدِكُمْ، فلا يمْشِ في الأخْرى حتَّى يُصْلِحَهَا » . رواهُ مسلم.

Ýene-de Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir:

“Siziň haýsy biriňiziň köwşüniň bagjygy üzülse, ony abatlaýança beýleki taýy bilen gezmesin”.

Salgylanma:

(Muslim)

1651

وعَنْ جابِرٍ رضي اللَّه عنْهُ أن رسول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم نَهَى أنْ ينْتَعِلَ الرَّجُلُ قَائماً. رواهُ أبُو داوُدَ بإسْنادٍ حَسنٍ.

Jabirden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä,

Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem dik durup köwüş geýmekligi gadagan etdi”.

Salgylanma:

(Ebu Dawud, hasan isnad bilen rowaýat etdi)

1652

عنِ ابْنِ عُمرَ رضي اللَّه عنْهُمَا عنِ النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَال: « لا تَتْرُكُوا النَّار في بُيُوتِكُمْ حِين تَنامُونَ» .متفق عليه.

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Ýatjak wagtyňyz öýleriňizdäki ody ýanyp duran ýagdaýynda goýmaň!”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1653

وعَنْ أبي مُوسَى الأشْعريِّ رضي اللَّه عنْهُ قَالَ: احْتَرَقَ بيْتٌ بِالمدينةِ على أهْلِهِ مِنَ اللَّيْلِ. فَلَمَّا حُدِّثَ رسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم بِشَأْنِهِمْ قَال: « إنَّ هَذِهِ النَّار عدُوٌّ لكُمْ، فَإذَا نِمْتُمْ فأطْفِئُوها » .متفق عليه.

Ebu Musa El-Aş’arydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Bir gije Medinede bir öý, içindäki adamlar bilen bile ýandy. Muny Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme habar berenlerinde, şeýle diýdi: “Elbetde, bu ot siziň duşmanyňyzdyr. Ýatjak wagtyňyz, ony öçüriň!”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1654

وعنْ جابِر رضي اللَّه عنْهُ عنْ رسُول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَال: « غَطُّوا الإنَاء، وأوْكِئُوا السِّقَاءَ، وَأغْلِقُوا الْباب، وَأطفِئُوا السِّراجِ، فإنَّ الشَّيْطَانَ لا يحِلُّ سِقَاءً، ولاَ يفتَحُ باباً، ولاَ يكْشِفُ إنَاءً، فإنْ لَمْ يجِدْ أحَدُكُمْ إلا أنْ يَعْرُضَ على إنَائِهِ عوداً، ويذْكُر اسْمَ اللَّهِ فَلْيفْعَلْ، فَإنَّ الفُويْسِقَةَ تُضْرِمُ على أهْلِ البيتِ بيْتَهُمْ ». رواهُ مسلم. «الفُويْسِقَةَ » : الفأْرةُ ، و « تُضْرِمُ »: تُحْرِقُ .

Jabirden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Gap-çanaklaryň agzyny ýapyň, (suw) tulumlaryň (burdýuklaryň) agzyny daňyň, gapylary gulplaň we çyralary öçüriň. Çünki şeýtan suw tulumlaryň (burdýuklaryň) agzyny çözüp bilmez, gapyny açyp bilmez, gap-çanaklaryň gapagyny galdyryp bilmez. Eger siziň biriňiz gap-çanaklaryň agzyny ýapmak üçin bir agaç bölegini goýup Allahyň adyny tutup, Bismilläh diýmekden başga çäre tapmasa, goý onda şony bir etsin. Çünki (ýönekeý) bir syçanam bir adamyň öýüni içindäkileri bilen bile ýakyp bilýändir”.

Salgylanma:

(Muslim)

1655

وعَنِ ابن عُمر رضي اللَّه عنهُما قَالَ : نُهينَا عنِ التَّكلُّفِ. رواه البُخاري .

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Bize tekelluf (birine ýük bolup, kynçylyk döretmek) gadagan edildi”.

Salgylanma:

(Buhary)

1656

وعنْ مسْرُوق قَال: دخَلْنَا على عبْدِ اللَّهِ بن مسْعُودٍ رضي اللَّه عنُهُ فَقَال: يا أَيُّهَا النَّاس منْ عَلِم شَيئاً فَلْيقُلْ بهِ ومنْ لَمْ يعْلَمْ فلْيقُلْ: اللَّه أعْلَمُ، فإنَّ مِنَ الْعِلْمِ أن تَقُولَ لِمَا لا تَعْلَمُ: اللَّه أعْلَمُ . قَال اللَّه تَعالى لِنَبيِّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم : { قلْ ما أسأْلُكُمْ عَليْهِ مِنْ أجْرٍ وما أنا مِنَ المُتَكَلِّفِين } . رواهُ البخاري .

Mesrukdan rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“(Bir gezek) biz Abdulla ibn Mes’udyň (Allah ondan razy bolsun) ýanyna girdik, ol şonda şeýle diýdi: “Eý, adamlar, kim näme bilse, bilýänini gürlesin. Bilmeýänler bolsa, “Allah has gowy bilýändir!” diýsin. Çünki, bilmeýän zady hakynda “Allah has gowy bilýändir!” diýmek bu-da bir ylymdandyr. Allah Tagala Öz Pygamberine sallallahu aleýhi weselleme şeýle diýip aýtdy:
“Allah Tagala aýtdy: “(Eý Muhammed!) Sen aýt: “Men muny (hak ýoly) düşündirendigim üçin sizden hak soramaýaryn. Men (buýrulanymdan artyk zat) talap edýänlerden däldirin (ýagny, men size ýük däldirin, eýsem diňe Allanyň razylygyny isleýärin)”. { Sad-86 }
"

1657

عَنْ عُمَر بْنِ الخَطَّابِ رضي اللَّه عَنْهُ قَالَ: قَال النبيُّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « الميِّتُ يُعذَّبُ في قَبرِهِ بِما نِيح علَيْهِ ».

Omar ibn Hattabdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Ölen adamyň yzyndan edilen ses sebäpli, ölä gabrynda azap beriler”[1].

وفي رواية : « ما نِيحَ علَيْهِ » .متفقٌ عليه .

Başga bir rowaýatda:

“..aglap bolýançalar” diýip gelýär.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

bellikler:

[1]Alymlaryň aýtmagyna görä, ölen adam yzyndakylara ses edip aglamagy wesýet edip giden bolsa azap beriler, diýipdirler.

1658

وعن ابْنِ مسعُودٍ رضي اللَّه عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « لَيْسَ مِنَّا مَنْ ضَرَبَ الخُدُودَ، وشَقَّ الجُيُوبَ، ودَعا بِدَعْوَى الجَاهِليةِ » .متفقٌ عليه.

Ibnu Mes’uddan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“(Öleniň yzyndan perýat edip) ýüzlerine urýanlar, ýakalaryny ýyrtýanlar hem-de jahiliýýet döwründäki ýaly (gygyryp, ses edip özlerine bet) doga edýänler, bizden däldir”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1659

"وَعنْ أبي بُرْدةَ قَالَ: وَجِعَ أبُو مُوسَى الأشعريُّ رضي اللَّه عنه فَغُشِيَ علَيْهِ وَرَأْسُهُ في حِجْرِ امْرأَةٍ مِنْ أهْلِهِ فَأَقْبلَتْ تَصِيحُ بِرنَّةٍ فَلَمْ يَسْتَطِعُ أنْ يَرُدَّ عَلَيْهَا شَيْئاً فَلَمَّا أفَاقَ قَال: أنَا بَرِيءٌ مِمَّنْ بَرِيءَ مِنْهُ رسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم. إنَّ رسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم بَرِيء مِنَ الصَّالِقَةِ، والحَالَقةِ، والشَّاقَّةَ . متفقٌ عليه.
« الصَّالِقَةُ »: التي تَرْفَعُ صوْتَهَا بالنِّياحةِ والنَّدْبِ « والحَالِقَةُ »: التي تَحْلِقُ رَأسَهَا عِنْدَ المُصِيبَةِ. « والشَّاقَّةُ » التي تَشُقُّ ثَوْبَهَا.
"

Ebu Burdadan rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“(Bir gün) Ebu Musa El-Aş’ary syrkawlap, kellesini aýallaryndan biriniň gujagynda goýup ýatyrka, özünden gitdi. Aýaly gaty ses bilen aglap başlady, ýöne (Ebu Musa) oňa hiç zat diýmäge ýagdaýy ýokdy. Haçan-da özüne gelenden soň şeýle diýdi:
“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň halaman, ýüz öwüren adamlaryndan menem ýüz öwürýändirin. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bolsa, ölen adama ses edip aglaýan, saçlaryny syrýan we eşiklerini ýyrtýan aýallary (halamazdy), olardan ýüz öwürerdi”.
"

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1660

وعَن المُغِيرةِ بنِ شُعْبَةَ رضي اللَّه عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَقُولُ: « مَنْ نِيحَ عَليْهِ فَإنَّهُ يُعَذَّبُ بِمَا نِيحَ علَيْهِ يَوْم الْقِيامةِ » .متفقٌ عليه.

Mugyra ibn Şu’badan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir:

“Kimiň yzyndan ses edip aglansa, Kyýamat güni ol adama ses edip aglananlygy üçin azap beriler”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1661

وعَنْ أمِّ عَطِيَّةَ نُسيْبَةَ ¬ بِضَمِّ النُّونِ وَفَتحِهَا رضي اللَّه عَنْهَا قَالَتْ: أخَذَ عَلَينَا رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم عِنْدَ البَيْعة أنْ لا نَنُوح. متفقٌ عليه.

Ummu ‘Atyýýa Nuseýbeden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bizden (ýagny aýallardan) beýgat (kasamy) etdiren wagty, öli üçin ses edip aglamajakdygymyza kasam etdirdi”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

Riyad al-Salihin yslam dininiň meşhur hadys ýygyndysydyr. Takmynan 1,900 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň (S.A.W) sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Riyad al-Salihin Programmasyny

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!