PDF ýükläň

1682

وعَن ابن مَسْعُودٍ رضي اللَّه عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَقُولُ: « إنَّ أشَدَّ النَّاسِ عَذَاباً يَوْمَ الْقِيَامَةِ المُصَوِّرُونَ » .متفقٌ عليه.

Ibnu Mes’uddan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir:

“Elbetde, Kyýamat gününde adamlaryň içinde iň köp azap beriljek adam suratkeşler (we heýkeltaraşlardyr)”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1683

وَعَنْ أبي هُرَيْرَة رضي اللَّه عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَقُولُ: « قَالَ اللَّه تَعَالى: ومَنْ أظْلَمُ مِمَّنْ ذهَب يَخْلُقُ كَخَلْقِى فَلْيَخْلُقُوا ذَرَّةً أوْ لِيَخْلُقُوا حَبَّةً أوْ لِيَخْلُقُوا شَعِيرَةً » .متفقٌ عليه.

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir:

“Allah Tagala şeýle diýdi: “Meniň ýaradyşym ýaly döretmäge synanyşanlardan has zalym kim bar?! (Hany olar eger başarýan bolsalar) birje garynjany ýa-da birje bugdaý ýa arpa dänejigini ýaratsynlar-da!”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1684

وَعَنْ أبي طَلْحَةَ رضي اللَّه عَنْهُ أنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَال: « لا تَدْخُلُ المَلائِكَةُ بَيْتاً فِيهِ كَلْبٌ وَلا صُورَةٌ » .متفقٌ عليه.

Ebu Talhadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Perişdeler, içinde it ýa-da surat bar bolan öýe girmezler”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1685

وعن ابن عُمرَ رضي اللَّه عَنْهُمَا قالَ: وَعَدَ رَسُولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم جِبْرِيلُ أنْ يأتِيَهُ فَرَاثَ عَليْهِ حتَّى اشْتَدَّ عَلى رَسُول اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم فَخَرَجَ فَلَقِيهُ جبْرِيلٌ فَشَكَا إلَيْهِ. فقَالَ: إنَّا لا نَدْخُلُ بيْتاً فيهِ كَلْبٌ وَلا صُورَةٌ. رواه البخاري . « رَاثَ»: أبْطأَ، وهو بالثاءِ المثلثةِ.

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“(Bir gezek) Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme Jebraýyl (aleýhissalam) geljek diýip söz etdi. Ýöne ol gijä galdy. Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme garaşmak agyr düşdi we daşary çykdy. Daşarda Jebraýyl (aleýhissalama) duşdy we oňa gijä galandygyny aýtdy. Jebraýyl (aleýhissalam): “Biz it we surat bar bolan öýe girmeýäris” diýdi”.

Salgylanma:

(Buhary)

1686

وَعَنْ عَائِشَةَ رضي اللَّه عَنْهَا قَالَتْ: وَاعَدَ رَسُولَ اللًه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم جبْرِيلُ عَلَيْهِ السَّلامُ في سَاعَةٍ أنْ يأتِيَهُ فَجَاءَتْ تِلْكَ السَّاعةُ ولم يأتِهِ قَالَتْ: وَكَانَ بيَدِهِ عصاً فَطَرَحَهَا مِنْ يَدِهِ وَهُوَ يَقُولُ: « مَا يُخْلِفُ اللَّه وَعَدَهُ وَلا رُسُلُهُ» ثُمَّ الْتَفَتَ فَإذا جِرْوُ كَلْبٍ تحْتَ سَريره. فَقالَ: « مَتَى دَخَلَ هذا الْكَلْبُ؟ » فَقُلْتُ: وَاللَّه مَا دَرَيْتُ بِهِ فأمر به فَأُخْرِجَ فَجَاءَهُ جبْرِيلُ عَلَيْهِ السَّلامُ: فَقَال رَسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « وَعَدْتَنى فَجَلَسْتُ لكَ ولَم تَأتِنى» فقالَ: مَنَعنى الْكلْبُ الذى كَانَ في بيْتِكَ و إنَّا لا نَدْخُلُ بَيْتًا فِيهِ كَلْبٌ وَلا صورَةٌ » .رواه مسلم.

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

"“(Bir gezek) Jebraýyl (aleýhissalam) Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme belli bir wagtda geljek diýip wada berdi. Emma ol şol diýen wagtynda gelmedi.
(Aişa) şeýle diýdi: (Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň) elinde hasa bardy, ony: “Ne Allah, ne-de Onuň ilçileri beren wadalaryny bozmazlar!” diýip hasany ýere taşlady. Soňra (töweregine) öwrülip seretdi, krowadynyň aşagynda bir güjük gördi. Ol: “Bu it haçan girdi?” diýip sorady. Men: “Allahdan ant içýärin, men bilemok” diýdim. Ony öýden çykartdy. Şol bada Jebraýyl aleýhissalam geldi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (Jebraýyl aleýhissalama): “Maňa söz berdiň, menem saňa garaşyp oturdym, ýöne sen gelmediň!” diýdi. (Jebraýyl aleýhissalam):
“Öýüňdäki it sebäpli girip bilmedim. Biz it we surat bar bolan öýe girmeýäris” diýip jogap berdi”.
"

Salgylanma:

(Muslim)

1687

وعَنْ أبي التيَّاحِ حَيَّانَ بنِ حُصَينٍ قَالَ: قال لي عَليُّ بن أبي طَالِبٍ رضي اللَّه عَنْهُ: ألا أبَعَثُكَ عَلى ما بَعَثَني عَلَيْهِ رَسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم؟ أنْ لا تَدَعَ صُورَةً إلاَّ طَمسْتَهَا ولا قَبْرا مُشْرِفاً إلاَّ سَوَّيْتَهُ. رواه مسْلِمٌ.

Ebu Taýýah Haýýan ibn Husoýndan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“(Bir gezek) Aly ibn Ebu Talyb maňa: “Men saňa Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň maňa tabşyran bir işini etmegi tabşyraýynmy?!” diýdi; Ýekeje suraty hem pozman goýma we ýer bilen deňläp tekizlemän ýerden ýokaryk çykyp duran ýekeje gabyr hem goýma!”.

Salgylanma:

(Muslim)

1688

عنِ ابْنِ عُمَر رضي اللَّه عَنْهُما: قَالَ سمِعْتُ رسُولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَقُولُ: « من اقْتَنى كَلْباً إلا كَلْب صَيْدٍ أوْ مَاشِيةٍ فإنَّهُ يَنْقُصُ مِنْ أجْرِهِ كُلَّ يوْمٍ قِيراطَانِ ». متفقٌ عليه. وفي روايةٍ: « قِيرَاطٌ ».

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir:

“Aw itinden we çopan itinden başga it saklan adamyň, her gün iki kyrat (iki dag ýaly) sogaby kemeler”.

Salgylanma:

“(Muttafakun aleýhi) Başga bir rowaýatda: “…bir kyrat” – diýip gelýär. “

1689

وعَنْ أبي هُرَيْرَةَ رضي اللَّه عنْهُ قَالَ: قَالَ رسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « مَنْ أمْسَكَ كَلْباً فَإنَّهُ ينْقُصُ كُلَّ يَوْمٍ مِنْ عملِهِ قِيرَاطٌ إلاَّ كَلْب حَرْثٍ أوْ مَاشِيَة » .متفقٌ عليه.

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Ekin itinden ýa-da çopan itinden başga it saklan adamyň, her gün sogaplaryndan bir kyrat (dag ýaly) sogaby kemeler”.

وفي رواية لمسلم: « مَنِ اقْتَنى كَلْباً لَيْسَ بِكَلْبِ صَيْدٍ ولا مَاشِيةٍ ولا أرْضٍ فَإنَّهُ يَنْقُصُ مِنْ أجْرِهِ قِيراطَانِ كُلَّ يْومٍ».

Muslimiň rowaýatynda şeýle gelýär:

“Aw, çopan ýa-da ekin itinden başga it saklan adamyň her gün iki kyrat (iki dag ýaly) sogaby kemeler”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1690

عَنْ أبي هُرَيْرَةَ رضِيَ اللَّه عنْهُ قَالَ: قال رسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « لا تَصْحَبُ المَلائِكَةُ رُفْقَةً فيهَا كَلْبٌ أوْ جَرَسٌ » .رواه مسلم.

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Ýanlarynda it we jaň bolan adamlara perişdeleri ýoldaş bolmaz”.

Salgylanma:

(Muslim)

1691

وعَنْهُ أنَّ النبيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَال: « الجرسُ من مزَامِير الشَّيْطَانِ » .رَواهُ مُسْلِمٌ . رواه أبو داود بإسناد صحيح على شرط مسلم .

Ýene-de Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Jaň – şeýtanyň tüýdüklerinden biridir”.

Salgylanma:

(Muslim. Ebu Dawud hem Muslimiň şertine görä bu hadysy sahyh isnad bilen rowaýat etdi)

1692

عَنِ ابْنِ عُمَرَ رضِيَ اللَّه عنْهُما قَال: نَهى رسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم عنِ الجَلاَّلَةِ في الإبلِ أنْ يُرْكَب عَلَيْهَا. رواهُ أبو داود بإسناد صحيحٍ.

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem nejasat (hapa-hupa tezek) iýýän düýä münmekligi gadagan etdi”.

Salgylanma:

(Ebu Dawud, sahyh isnad bilen rowaýat etdi)

1693

عَنْ أنسٍ رضي اللَّه عَنهُ أنَّ رَسُولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَال: « البُصَاقُ في المسْجِدِ خَطِيئَةٌ وَكَفَّارَتُهَا دَفْنُهَا » .متفق عليه.

Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Mesjide tüýkürmek günädir we bu günäniň keffaraty[1] bolsa tüýküligi gömmekdir”.


والمرَاد بِدَفْنِهَا إذا كانَ المسْجِدُ تُراباً أوْ رَمْلاً ونَحْوَهُ فَيُوَارِيهَا تحْتَ ترابهِ. قالَ أبو المحاسن الرُّويَانى في كتابهِ «البحر» وقيل: المُرَادُ بِدفْنِهَا إخْرَاجُهَا مِنَ المسْجِدِ أمَّا إذا كَانَ المْسْجِدُ مُبلَّطاً أوْ مجَصَّصاً فَدَلَكَهَا علَيْهِ بِمَداسِهِ أو بِغَيرِهِ كَما يَفْعَلُهُ كثيرٌ مِنَ الجهَّالِ فَلَيس ذلكَ بِدفْن بلْ زِيادَةٌ في الخطِيئَةِ وتَكثيرٌ للقَذَرِ في المَسْجِدِ وَعلى مَنْ فَعَلَ ذلك أنْ يَمْسَحهُ بَعْدَ ذلك بِثَوْبِهِ أو بيده أوْ غَيْرِهِ أوْ يَغْسِلَهُ.
"

"Tüýküligi gömmekden maksat, eger mesjidiň içi toprak ýa çäge ýa-da şuňa meňzeş zat bolan ýagdaýyndadyr. Şeýle ýagdaýda topragyna gömmelidir.
Ebul-Muhasin Er-Ruýani “Al-Bahr” atly kitabynda şeýle diýipdir: Tüýküligi gömmekden maksat, ony mesjitden çykarmakdyr. Eger-de mesjidiň aşagy (poly) daş bilen ýa-da gips bilen örtülen bolsa, köp nadanlaryň edişi ýaly, ony aýakgap ýa-da başga bir zat bilen ýere sürtmek, ony gömmek däldir, bu beter günäni artdyrar we mesjidiň hapasyny köpelder. Şunuň ýaly zady eden adam ony eşigi ýa eli ýa-da başga bir zat bilen süpürmeli ýa-da suw bilen ýuwmalydyr.
"

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

bellikler:

[1] Şol günäňi aýyrmak

1694

وعَنْ عائِشَةَ رضي اللَّه عنْهَا أنَّ رسُولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم رَأى في جِدَارِ الْقِبْلَةِ مُخَاطاً، أوْ بُزَاقاً، أوْ نُخَامةً فَحكَّه. متفقٌ عليه.

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä,

(bir gün) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (mesjidiň) kybla tarapyndaky diwaryň ýüzünde sümük ýa-da tüýkülik, ýa-da gakylyk gördi we ony (eli bilen) gazap (aýyrdy)”.

Salgylanma:

(Muttafakun aleýhi)

1695

وعَنْ أنَسٍ رضي اللَّه عَنْهُ أنَّ رَسُولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَالَ: « إنَّ هذِهِ المسَاجِدَ لا تَصْلُحُ لِشْىءٍ مِنْ هذا الْبوْلِ ولا القَذَرِ إنَّمَا هِيَ لِذِكْرِ اللَّه تَعَالى وقَراءَةِ الْقُرْآنِ» أوْ كَمَا قالَ رسُولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم. رواه مسلم.

Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Elbetde, bu mesjitler peşew[1] edilýän we hapalan bir ýer däldir. Bu ýerler diňe Allah Tagala zikr edilýän we Kuran okalýan ýerdir (ýa-da Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şuňa meňzeş bir zat aýtdy)”.

Salgylanma:

(Muslim)

bellikler:

[1]Ilki başlarda beduinlerden, çarwa araplardan mesjidiň içinde peşew edenler bolupdyr. Bu hadyslarda-da geçýändir.

1696

عَنْ أبي هُريْرَةَ رضي اللَّه عَنْهُ أنَّهُ سَمِعَ رَسُولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يقُولُ: مِنْ سمِعَ رَجُلاً ينْشُدُ ضَالَّةً في المسْجِدِ فَلْيَقُلْ: لا رَدهَا اللَّه علَيْكَ فإنَّ المساجدَ لَمْ تُبْنَ لهذا» .رَواهُ مُسْلِم.

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir:

“Kimdir biriniň mesjitde ýitigini gözläp, idäp ýörendigini eşitse “Goý, Allah saňa ony gaýdyp bermesin!” diýsin. Çünki, mesjitler bular ýaly zatlar üçin gurulan däldir”.

Salgylanma:

(Muslim)

1697

وَعَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَالَ: « إِذا رأَيتم مَنْ يَبِيعُ أَو يبتَاعُ في المسجدِ فَقُولُوا: لا أَرْبَحَ اللَّه تِجَارتَكَ وَإِذا رأَيْتُمْ مِنْ ينْشُدُ ضَالَّةً فَقُولُوا: لا ردَّهَا اللَّه عَلَيكَ». رواه الترمذي وقال: حديث حسن .

Ýene-de Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Eger-de mesjitde zat satýan ýa-da satyn alýan birini görseňiz[1] : “Allah söwdaňda girdejiden mahrum etsin!” diýiň. Eger-de mesjitde ýitigini gözläp (sorag ideg edip ýören birini) gören wagtyňyz: “Goý, Allah saňa ony gaýdyp bermesin!” diýip aýdyň!”.

Salgylanma:

(Tirmizi. Ol: Hadys hasan diyipdir)

bellikler:

[1]Söwda edýän birini görseňiz

1698

وعَنْ بُريْدَةَ رضِيَ اللَّه عَنْهُ أَنَّ رَجُلاً نَشَدَ في المَسْجِدِ فَقَالَ: منْ دَعَا إِليَّ الجَملَ الأَحْمرَ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم « لا وَجَدْتَ إِنَّمَا بُنِيَتِ المَسَاجِدُ لِمَا بُنِيَتْ لَهُ » .رواه مسلم .

Bureýdeden (Allah ondan razy bolsun), rowaýat edilmegine görä,

bir adam mesjitde ýitigini gözläp, “Meniň gyzyl düýämi gören barmy?” diýip sorady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Tapman geç! Çünki mesjitler name üçin gurulan bolsa, şonuň üçin hem ulanmaly ýerlerdir!” diýdi”.

Salgylanma:

(Muslim)

1699

وَعَنْ عَمْرو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ رَضِيَ اللَّه عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم نَهَى عَنِ الشِّرَاءِ وَالبَيْعِ فِي المسْجِدِ وَأَنْ تُنْشَدَ فيهِ ضَالَّةٌ أَوْ يُنْشَدَ فِيهِ شِعْرٌ. رواهُ أَبُــو دَاودَ والتِّرمذي وقال: حَديثٌ حَسَنٌ.

‘Amr ibn Şu’aýb kakasyndan ol hem atasyndan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat etmegine görä,

Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem mesjitde söwda-satyk etmegi, ýiten zatlary sorap-idemegi we şygyr okamaklygy gadagan etdi”.

Salgylanma:

(Ebu Dawud we Tirmizi. Ol: Hadys hasan diýipdir)

1700

وَعَنِ السَّائِبِ بْنِ يزيدَ الصَّحَابي رَضِيَ اللَّه عنْهُ قالَ: كُنْتُ في المَسْجِدِ فَحَصَبني رَجُلٌ ، فَنَظَرْتُ فَإِذَا عُمَرُ بنُ الخَطَّابِ رَضِيَ اللَّه عَنْهُ فَقَالَ: اذهَبْ فأْتِني بِهَذيْنِ فَجِئْتُهُ بِهمَا فَقَالَ: مِنْ أَيْنَ أَنْتُمَا؟ فَقَالا: مِنْ أَهْلِ الطَّائِفِ فَقَالَ: لَوْ كُنْتُمَا مِنْ أَهْلِ الْبَلَدِ لأَوْجَعْتُكُمَا تَرْفَعَانِ أَصْوَاتَكُمَا فِي مسْجِدِ رَسُولِ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم؟ رَوَاهُ البُخَارِي.

Sahabalardan Saib ibn Ýezidden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir:

“(Bir gezek) men mesjitde durkam, kimdir biri maňa daş atdy. (Yzyma seretsem) onuň Omar ibn Hattabdygyny gördüm. Ol maňa: “Bar, şol iki adamy meniň ýanyma getir!” diýdi. Men gidip ol ikisini alyp geldim. Omar olara: “Siz nireden?” diýip sorady. Olar: “Biz Taýifdan” diýdiler. Ol: “Şu şäherden bolan bolsadyňyz, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň mesjidinde gaty ses bilen gürleşýäniňiz üçin ikiňizem jezalandyrardym” diýdi”.

Salgylanma:

(Buhary)

1701

عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّه عَنْهُمَا أَنَّ النَّبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَالَ : « منْ أَكَلَ مِنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ ¬ يَعْني الثُّومَ ¬ فلا يقْرَبَنَّ مَسْجِدَنَا .«متفقٌ عليه. وفي روايةٍ لمسلم : « مَسَاجِدَنَا« .

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun), rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir:

“Şu ösümlikden ýagny, sarymsak iýen adam, asla biziň mesjidimize golaýlaşmasyn”.

Salgylanma:

“(Muttafakun aleýhi) Muslimiň rowaýatynda: “… biziň mesjidlerimize (golaýlaşmasyn!)” diýip gelýär. “

Riyad al-Salihin yslam dininiň meşhur hadys ýygyndysydyr. Takmynan 1,900 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň (S.A.W) sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Riyad al-Salihin Programmasyny

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!