1790

وَعَنْ هَمَّامِ بنِ الْحَارِثِ عنِ المِقْدَادِ رضي اللَّه عَنْهُ أنَّ رَجُلاً جعَل يَمْدَحُ عُثْمَانَ رضي اللَّه عنه فَعَمِدَ المِقْدادُ فَجَثَا عَلَى رُكْبَتَيْهِ فَجَعَلَ يَحْثُو في وَجْهِهِ الْحَصْبَاءَ فَقَالَ لَهُ عُثْمَانُ: مَا شَأْنُكَ؟ فَقَالَ: إنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَالَ: « إذَا رَأَيْتُمُ المَدَّاحِينَ فَاحْثُوا في وَجُوهِهِمُ التُّرابَ » رَوَاهُ مسلم.

Hemmam ibnul-Harisiň, Mikdaddan (Allah ondan razy bolsun), rowaýat etmegine görä,

(bir gezek) bir adam Osman radyýallahu ‘anhuny öwmäge başlady. Mikdad dyza çöküp, ol öwýän adamyň ýüzüne ownuk daşlary atyp başlady. Osman oňa: “Edýäniň näme?” diýdi. Ol: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Çenden aşa öwüp ýören adamlary göreniňizde, ýüzlerine toprak seçiň!” diýip, aýtdy diýdi”.

"فَهَذِهِ الأحَادِيثُ في النَّهْيِ، وَجَاءَ في الإبَاحَةِ أحَادِيثُ كثِيرَةٌ صَحِيحَةٌ .
قَالً العُلَمَاءُ: وَطريقُ الجَمْعِ بَيْنَ الأحَادِيثِ أنْ يُقَالَ: إنْ كَانَ المَمْدُوحُ عِنْدَهُ كَمَالُ إيمَانٍ وَيَقِينٍ وَريَاضَةُ نَفْسٍ وَمَعْرِفَة تَامَّةٌ بِحَيْثُ لا يَفْتَتِنُ، وَلا يَغْتَرُّ بِذَلِكَ، وَلا تَلْعَبُ بِهِ نَفْسُهُ، فَلَيْسَ بِحَرَامٍ وَلا مَكْرُوهٍ، وإنْ خِيفَ عَلَيْهِ شَيءٍ منْ هَذِهِ الأمُورِ كُرِهَ مَدْحُهُ في وَجْهِهِ كَرَاهَةً شَدِيدَةً، وعَلَى هَذَا التَّفْصِيلِ تُنزَّلُ الأحاديثُ المُختَلفَة في ذَلِكَ. وَمِمَّا جَاءَ في الإبَاحَةِ قَوْلُهُ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم لأبي بَكْرٍ رضي اللَّه عَنْهُ: « أرْجُو أنْ تَكُونَ مِنْهُمْ « أيْ: مِنَ الَّذِينَ يُدْعَوْنَ مِنْ جَمِيعِ أبْوابِ الْجَنَّةِ لِدُخُولِهَا وفي الحَديثِ الآخَرِ: « لَسْتَ مِنْهُمْ « أيْ : لَسْتَ مِنَ الَّذِينَ يُسْبِلُونَ أُزُرَهُمْ خُيَلاءَ. وَقَالَ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم لِعُمَرَ رضي اللَّه عَنْهُ : « مَا رَآكَ الشَّيْطَانُ سَالِكاً فَجّا إلاَّ سلكَ فَجّا غَيْرَ فَجِّك « وَالأحَادِيثُ في الإبَاحَةِ كَثِيرَةٌ ، وَقَدْ ذَكَرْتُ جُمْلَةً مِنْ أطْرَافِهَا في كتاب : « الأذْكَار « .
"

"Bu hadyslar, (adamlary öwmekligiň) gadaganlygy hakyndaky hadyslardyr, ýöne rugsat berilýändigi hakynda hem birnäçe sahyh hadyslar bardyr.
Alymlar şeýle diýipdirler: Bu hadyslary şu sözleri aýtmak bilen birleşdirip bolar: “Egerde öwülýän adamyň kämil imany we özüne berk ynamy bar bolsa, ruhy (nebsi dogry) taýyn edilen bolsa, ony pitnä düşürmejek we özüni aldatmaga ýol bermejek we özüni oýnatmajak doly derejede ylmy-bilmi bar bolsa, onda ony öwmek haramam, mekruh hem däldir. Ýöne ýokardakylaryň haýsydyr biriniň adamda bolup biljekdiginden gorkmaga esas bar bolsa, bu hakda hadyslaryň biri-birinden tapawudyny düşündirşine görä, şol şahsyýetiň ýüzüne öwmek berk ýagdaýda ýazgarylýandyr”.
Öwmekligiň rugsat edilýändigi hakynda bolsa, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň Ebu Bekre (Allah ondan razy bolsun), aýdan şu sözleri şaýatlyk edýär:
“Men, seniň olardan biri bolarsyň diýip umyt edýärin!”. Ýagny Jennetiň ähli gapylaryndan girmäge çagyryljaklardan bolarsyň, diýdigidir. Başga bir hadysda: “Sen olardan dälsiň!”. Ýagny eşiklerini tekepbirlikden ýaňa aşak goýberýänlerden dälsiň, diýdigi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Omara (Allah ondan razy bolsun): “Şeýtan seniň haýsy bir ýoldan ýöräniňi görse, hökman başga bir ýola geçýär”. diýipdir. Öwmeklik rugsat berilýän hadyslar köpdür. Men olaryň käbirini “Al-Azkär” kitabymda hem belläp geçipdim.
"

Salgylanma:

(Muslim)